اخلاق و آداب تجارت در فقه شیعه

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 6,797

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

ETHICS04_103

تاریخ نمایه سازی: 25 بهمن 1394

چکیده مقاله:

فقه شیعه، به اقتضای جامعیت خود، رفتارهای آدمی را در همه ابعاد زندگی از جمله بعد اقتصادی تنظیم می کند. حرفه تجارت در روایات از برترین و با برکت ترین حرفه ها شمرده شده است. انسان در فعالیت و تلاش اقتصادی اهداف گوناگونی می تواند درنظر داشته باشد. انگیزه فرد ممکن است فردی یا اجتماعی، مالی یا غیرمالی باشد. برای اینکه داد و ستد روندی اسلامی و شایسته داشته باشد، باید به دستورها و احکام دین به خوبی عمل شود و از سیره و روش پیامبر (ص) و ائمه (ع) پیروی گردد. فقهای شیعه آدابی برای کسب و کار و تجارت بیان کرده اند. این آداب گاهی به صورت مستحبات و مکروهات بیان می شوند. از جمله آنها می توان به کراهت انجام معامله با کسانی که مال موضوع معامله را در طریق معصیت آلودی صرف خواهند کرد، کراهت معامله با افرادی که اموال شبه ناک دارند، قبول اقاله ی نادام از معامله، اعطای مهلت به بدهکار معسر و استحباب سند نوشتن برای معاملات و ... اشاره نمود. در همه ی این موارد آنچه که یک تاجر درستکار را به رعایت این توصیه ها وامی دارد، توجه به وجدان مذهبی و اخلاق انسانی است؛ بدون اینکه ضمانت اجرای قضایی و حقوقی نقشی در این رابطه ایفا نماید. احکام واجب و حرامی نیز که در باب معاملات در فقه شیعه پیش بینی شده اند، دارای محتوایی کاملاً اخلاقی هستند، یعنی حتی اگر شارع مقدس به صراحت آنها را مورد حکم قرار نمی داد، موازین اخلاقی بر رعایت آنها تاکید داشتند و رفتار کسی را که آنها را رعایت می کرد تحسین می نمودند. از جمله ی این احکام می توان به لزوم وفای به تعهدات، منع سوء استفاده از حق، امکان تعدیل منصفانه ی قرارداد و منع اکل بالباطل اشاره کرد.

نویسندگان

احمد رضوانی

استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه بوعلی سینا

کریم کوخایی زاده

دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه بوعلی سینا

نبی سبحانی

دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه بوعلی سینا

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن منظور، محمد بن مکرم(1414 ه .ق)، لسان العرب، دار ...
  • اصفهانی، محمد باقر بن محمد تقی(1410 هبق)، بحار الانوار، موسسه ...
  • الجزری، ابوالحسن علی بن محمد بن‌الاثیر(1970 م)، اسدالغابه فی معرفه ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن(1409 ه .ق)، وسائل الشیعه _ ...
  • حکیمی، محمدرضا، محمد، علی(1408 ه.ق)، الحیاه، نشر الثقافهالاسلامیه، تهران، چاپ ...
  • طوسی، محمد بن حسن(1390 5 .ق)، لاستبصار فیما /ختلف من/لخبار، ...
  • صنعتکار، حسن(1372 هش)، اخلاق در بازار، بوستان کتاب، قم، چاپ ...
  • طریحی، فخر الدین(1416 ه .ق)، مجمع البحرین، کتا بفروشی مرتضوی، ...
  • کرمی و پورمند، محمد مهدی و محمد(1380 هش)، مبانی فقهی ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب(1429 ه.ق)، الکافی، دار الحدیث للطباعه و ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن(1408 ه .ق)، شرائع الاسلام فی ...
  • محدث نوری، میرزا حسین (1408 ه .ق)، مستدرک الوسائل و ...
  • مدرسی، سیدمحمدرضا(1371 5 .ش)، فلسفه اخلاق، انتشارات سروش، تهران، چاپ ...
  • میرمحمدصادقی، حسین(1391ه .ش)، بازتاب قواعد اخلاقی در قوانین راجع به ...
  • نجفی، محمد حسن(بی تا)، جواهر الکلام فی شرح شرائع /لاسلام، ...
  • ولایی، عیسی(1378 5 .ش)کار در منابع اسلامی، موسسه کار و ...
  • نمایش کامل مراجع