پیامدهای کود و مدیریت آن بر خدمات رسانی پایدار بوم سازگان کشاورزی

خدمات بوم سازگان 1 منافعی است که مردم از بوم سازگان ها بدست می آورند. از کشاورزی به عنوان بوم سازگانی تحت مدیریت نام برده می شود که فعالیتهای بشری همواره باعث تغییر در خدمات رسانی آن می گردد. این تغییر در خدمات می تواند در جهت مثبت و یا منفی باشد. متأسفانه، در حال حاضر این تغییرات غالبا به سمت کاهش خدمات بوم سازگان است. این تغییرات ناشی از عوامل غیرمستقیم نظیر جمعیت و اقتصاد و عوامل مستقیم نظیر تغییر کاربری اراضی، برداشت منابع و مصرف نهاده هایی مانند کود و سم م یباشد. در این مقاله اثرات کودها بر خدمات بوم سازگان در بخ شهای تامین 2، تنظیم 3، فرهنگی 4 و پشتیبانی 5 بررسی و تحلیل شده تا با ارزیابی منافع و مضرات آن در هریک از خدمات چهار گانه، جایگاه کود در آن تبیین گردیده و در نهایت بهترین شیوه مدیریت برای پایداری خدمات رسانی ارائه گردیده است. کودها در تامین و تولید غذا، علوفه و الیاف نقش کلیدی داشته، چندان که تا حدود نیمی از افزایش عملکرد در 50 ساله اخیر مرهون مصرف کود بوده است. علاوه بر نقش کودها در تامین غذا و الیاف، نمی توان از اثرات آن بر هواو اقلیم، کنترل فرسایش وحفظ کیفیت خاک، مواد آلی خاک، کاهش خطرات طبیعی، چرخه عناصر در طبیعت و غیره چشم پوشید. فعالیت های بشراز جمله افزایش مصرف کودها، برخی نیازهای کوتاه مدت را تامین نموده است، لیکن تغییرات ایجاد شده در بوم سازگان برای یکی از خدمات (با افزایش تولید غذا و الیاف) منجر به ایجاد تغییر در سایر خدمات بوم سازگان گردیده است. از جمله تغییرات ایجاد شده در خدمات بوم سازگان، می توان به انتشار گازها NH4, NOx ,CO2 به اتمسفر ازیک سو و ترسیب کربن از سوی دیگر، آلودگی آب و خاک از یکسو و اثرات آن در زیست پالائی از دیگر سو و... اشاره نمود. آن چه که امروزه در دیدگاه های افراطی و تفریطی افراد مختلف نسبت به کودها وجود دارد ناشی از نگرش یک بعدی به یکی از خدمات بوم سازگان(عمدتا تامین غذا و الیاف) م یباشد در حالی که هر یک از چهار جنبه خدمات دارای ارزش مربوط به خود می باشد. ارزش گذاری و ملحوظ نمودن مجموع ارزش اقتصادی این چهار بخش نشان خواهد داد که اقتصادی ترین روش برای بهره گیری از همه خدمات زیست بوم منوط به نگرشی همه جانبه و ملحوظ نمودن تاثیر کود بر خدمات بوم سازگان در هر یک از چهار بخش ذکر شده است. راهکار اصلی کاهش اثرات منفی کاربرد کودها بر خدمات بوم سازگان را می توان در افزایش کارایی کودها با همگام و همزمان نمودن تامین عناصر غذایی با نیاز گیاه پیگیری نمود. به هر روی در توسعه پایدار، بایستی بوم سازگان را به گون های مدیریت نمود که بتوان خدمات آن را پیوسته و پایدار به دست آورد. بدین منظور برای پایداری خدمات بو مسازگان، بایستی ضمن کاهش فاصله بین خدمات بوم سازگان و نیازها، از کود با مدیریت دقیق و همه جانبه به عنوان نهاده ای اساسی استفاده نمود

کلیدواژه ها:

بوم سازگان ، کود ، خدمات تنظیمی ، خدمات پشتیبانی ، خدمات تامین ،