بررسی پایدار سدهای سبک فلزی در اصلاح طولی آبراهه ای فرعی در حوضه های آبخیز

مدیریت حوضه های آبخیز درجهت حفظ منابع آب و خاک و افزایش پوشش گیاهی یکی از روشهایی است که باید در حوضه های ابخیز به اجرا در آید. در غیر این صورت هرز آبهای حاصل از بارندگی سبب تشدید فرسایش آبی (بویزه ، فرسایش سطحی و شیاری) گردیده و با شسته شدن خاکهای سطحی، ذرات خاک کننده شده از سطوح آبخیز باعث افزایش میزان گل آلودگی ابراهه ها رودخانه شده و در نهایت باعث انباشت رسوبات در اراضی زراعی، آبراه ها ، رودخانه ها و مخازن آب در پایین دست می گردد. بنابراین اگر مدیریت از حوضه های آبخیز فرعی شروع شود، از این طریق از توید رسوب در مناطق بالا دست جلوگیری می شود. یکی از روشهای جلوگیری از حمل رسوب به آبراهه های اصلی ور ودخانه ها مهار آن در آبراهه های فرعی است. با احداث سدهای سبک فلزی و یا چوبی با هزینه ای بسیار پائین و با مصالح محلی بر روی ابراهه های فرعی می توان نسبت به مهار رسوب و اصلاح طولی مسیر آبراهه های فرعی و ایجاد شرایط مناسب جهت استقرار جوشش گیاهی اقدام نمود. در این مقاله سعی شده است عملکرد حدود 380 دستگاه سد سبک فلزی احداثی در یکی از حوضه های آبخیز فرعی (روستای ایده لو) در طول 15 سال از نظر اصلاح طولی مسیر آبراهه ای، استقرار پوشش گیاهی، کاهش بار رسوبی و پایداری این سدها از نظر ابعاد، میزان رسوبگیری، عرض آبراهه ها و حجم رسوب پشت این سدها مورد بررسی قرار گیرد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اماری حاکی از این است که این سدها می توانند در اصلاح طولی مسیر ابراهه ها، رسوبگیری ، ایجاد شرایط مناسب برای استقرار پوشش گیاهی بسیار موثر باشند.