تبیین واژه ضرورت در حقوق جزای اسلام

یکی از اصطلاحات رایج در حقوق جزای اسلام، اصطلاح حالت ضرورت می باشد. حالت ضرورت بعنوان یک عامل توجیه کننده جرم وضعیت فردی است که با یک عمل مجرمانه و برای حفظ منفعت و مصلحتی مهم تر، به ناچار مصلحت و منفعت کم اهمیت تر را فدا می کند. در مقررات حقوقی دو حوزه کاربرد برای این اصطلاح می توان ترسیم نمود. حوزه اول آن دربردارنده بخشی از مقررات داخلی و بعنوان یک عامل توجیه کننده جرم و حوزه دیگر آن با مقررات بین المللی و به طور خاص حقوق جنگ و در زمان نبرد با کفار در مقام توجیه بخشی از اقدامات ممنوع گره خواهد خورد. در مقررات داخلی نیز موضوع حالت ضرورت را می توان در دو سطح بررسی نمود که سطح اول آن اقدام به عمل مجرمانه برای حفظ منافع و مصالح فردی می باشد و سطح دوم عبارت است از ارتکاب عملی ممنوع و مجرمانه برای صیانت از منافع جمعی و مصالح عمومی.

کلیدواژه ها:

ضرورت ، جرم ، عوامل موجهه جرم ، مضطر ، مصلحت