روش های ازدیاد برداشت از مخازن نفتی

استفاده صحیح از منابع نفتی کشور، به منظور افزایش طول عمر آنها و برخورداری نسلهای آینده از این ذخایر خدادادی، ایجاب می کند تا با مدیریت صحیح این منابع آشنا شویم.. از نکات قابل توجه در مدیریت مخازن، اتخاذ روشهاییبرای حفظ و صیانت مخزن، بالابردن راندمان تولید و سعی بر نگه داشتن آن در حد مطلوب در طول زمان میباشد. روشهای به کار رفته جهت افزایش بازده عبارتند از :* تزریق گاز * تزریق آب * تزریق متناوب آب و گاز * روش حرارتی * تزریق فوم و ژل های پلیمری * استفاده از مواد شیمیایی کاهش دهنده نیروی کشش سطحی استفاده از روش میکروبی .M.E.O.Rتزریق گاز: روش تزریق گاز به دو صورت امتزاجی و غیر امتزاجی صورت میگیرد. در روش امتزاجی، گاز طبیعی با افزودن ترکیبات هیدروکربنی میانی 2Cتا6c غنی میشود؛ به طوری که بخش غنی شده گاز تزریقی که در ابتدای کار تزریق می گردد، با نفت مخزن امتزاج یافته و آن را از درون خلل و فرج سنگ مخزن به طرف چاههای تولیدی هدایت می کند. راندمان افزایش بازیافت در این روش، بیشترین درصد را به خود اختصاص میدهد و اگر سنگ مخزن دارای خواص همگن و یکدست و تراوایی آن نیز مناسب باشد، به ۶۶ تا ۵۶ درصد حجم نفت باقی مانده، میتوان دست یافت.در روش غیر امتزاجی، گاز به مخازن نفتی تزریق میگردد که این تزریق نسبتاً ارزان است و در تعدادی از مخازن نفت خیزخشکی و دریایی ایران اعمال میگردد. در این روش، گاز تزریقی در قسمت بالای مخزن متراکم میشود و فشار مخازن راافزایش میدهد و حرکت نفت را سهولت می بخشد. باید توجه داشت که لزومی ندارد گاز تزریقی حتما از نوع ترکیبات هیدروکربنی باشد. در کشورهای صنعتی، از گازهایخروجی از تاسیسات بزرگ صنعتی که بخش اعظم آن را دی اکسیدکربن تشکیل می دهد، برای تزریق استفاده میشود. در این روش، حتی راندمان بالاتر از تزریق گازهایهیدروکربنی است و فواید زیست محیطی نیز در پی دارد. تزریق آب: در این روش، آب به عنوان عامل فشار افزایی به مخزن به کار برده میشود. تزریق آب و گاز: از تزریق متناوب آب و گاز برای افزایش فشار در مخزن نیز میتوان سود جست.در مورد روش تزریق آب به مخزن نیز باید در استفاده از این روش کمال احتیاط را به کار برد. برخی کارشناسان اعتقاد دارند، بازده این روش مطلوب نیست، زیرا راندمان کار نهایتاً 1۶ درصد میباشد و اولویت در استفاده از روش تزریق گاز خواهد بود.تزریق آب بیشتر برای مخازن شنی کاربرد دارد و برای مخازن نفتی کشور که عمدتا شکافدار هستند نباید مورد استفاده قرارگیرد.روش حرارتی: روش های حرارتی معمولاً در بهره برداری از مخازنی که نفت آنها نسبتا سنگین است، به کار برده می شود و برای نفت خام با شاخصAPI بین 11 تا 21 کاربرد دارد. حرارت دادن به منظور کاستن گران روی شامل تزریق آب داغ یا بخار به درون مخزن و یا ایجاد حرارت به کمک انرژی الکتریکی می باشد.روش تزریق مواد شیمیایی و یا فوم: این روش به منظور کاهش نیروی کشش سطحی بین سنگ و سیال، با تنظیم نسبتتراوایی به گران روی نفت مخزن, مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از روش تزریق فوم و مواد شیمیایی، به طور مثال دربرخی از میادین نروژ به صورت آزمایشی با موفقیت انجام پذیرفته است. روش میکروبی: استفاده از میکروب ها جهت تولید گاز به منظور افزایش بازده و یا دفع موادی که باعث کاهش غلظت و گران روی نفت و انتقال آسان آن به سمت چاه های تولیدی میشود، تحت روشی به نامMEORانجام می شود. روش های میکروبی از روش های نوین افزایش بازده ذخایر به شمار می رود که این روش از جنبه های نوین کاربرد علوم بیو تکنولوژی در صنعت نفت می باشد.

کلیدواژه ها:

تزریق گاز ، تزریق آب ، تزریق متناوب آب وگاز ، روش حرارتی ، تزریق فوم و ژل های پلیمری ، استفاده از مواد شیمیایی کاهش دهنده نیروی کشش سطحی ، استفاده از روش میکروبی M.E.O.R