بررسی و تحلیل سازمان و ساختار فضایی استان خراسان جنوبی

مطالعه ساختار فضایی نظام های شهری و به طور خاص روابط بین شهری، در زمینه برنامه ریزی شهری و علوم منطقه ای برای مدتی مدید جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. غالب پژوهشها در این خصوص، برخاسته از رهیافت اندازه مبنا، معطوف به سطح تمرکز فعالیتها و یا کارکردها در یک مکان است، درحالی که رهیافت تعاملی و شبکه مبنا در چهارچوب نگرشهای نوین، پیوستگی و ارتباطات متقابل بین مکانها را در مطالعه ساختارهای فضایی عمده میکند و ایدهپردازی روابط متقابل بین شهرها را در تقابل با پذیرش چیدمان سلسله مراتبی از فضا که در نظریات سنتی مورد پذیرش بود قرار میدهد، چراکه به واسطه تحولات به وقوع پیوسته در فن آوریهای ارتباطی و به تبع آن اقتصاد جهانی و اثرات یکپارچهساز جهانی شدن، مکان نه تنها جایگاه هستی شناسانه خود را از دست داده، بلکه منطق و معنای آن در متنی جدید، یعنی در فضای جریانها جذب میشود و از این رهگذر سازمانیابی شهرها متاثر از آرایش فضایی روابط آنها در فضای جریانها خواهد بود.سیاستهای توسعه در دهه های گذشته، بازتاب خاص فضایی و کالبدی در سطح کشور را به همراه داشته است. از جمله ی آنها میتوان به رشد شهرنشینی در کشور، تمرکز امکانات و خدمات در شهرها و انجام تقسیمات فضایی که منجر به برهم خوردن پیوستگی بین مناطق شهری و روستایی و به تبع آن نابسامانی در جابه جایی جمعیت، مهاجرتهای بیرویه از روستا به شهر و تخلیه روستاها شده است، اشاره نمود. این تحقیق با هدف تحلیل سازمان فضایی استان خراسان جنوبی انجام گرفته و با بهره گیری از مدلهای ضریب آنتروپی، حد اختلاف طبقه ای، نخست شهری و الگوی آرتور اسمایلز به بررسی و تحلیل عملکردی نظام شهری استان خراسان جنوبی طی دهه اخیر پرداخته است. نتایج تحقیق نشانمیدهد که شبکه شهری استان نسبتا منظم بوده، دلیل این امر نیز حاکمیت شهرهای میانی و کوچک در استان است.

کلیدواژه ها:

سازمان فضایی ، ساختار فضایی ، خراسان جنوبی