مکان یابی مراکزبهداشتی- درمانی با استفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (نمونه موردی: شهرزنجان)

موضوع دسترسی به خدمات شهری از جمله مسایل مهمی است که ابعاد گوناگون امور شهری را تحت تاثیر قرار می دهد.خدمات بهداشتی- درمانی نمونه ای از این دسته است که الزام در دسترسی مناسب به آن ها برای تمامی افراد ضروری میباشد. تصمیم گیری برای مکانیابی مراکز خدمات بهداشتی – درمانی از جمله بیمارستان نه تنها از نظر نحوه ارایه خدمات وتحمیل هزینه ها به استفاده کنندگان حایز اهمیت است بلکه خود در توسعه شهر و تعیین الگوی توزیع مکانی تقاضا برایسکونت تاثیر قابل ملاحظه ای دارد. در این مطالعه، هدف عمده سنجش میزان کمبود بیمارستان ها در سطح شهر زنجان،چگونگی توزیع جغرافیایی و مکانیابی بهینه این مراکز با توجه به استانداردها و ضوابط علمی بوده است. سپس با بهره گیری ازامکانات سامانه اطلاعات جغرافیایی و تجزیه و تحلیل دادهها و در نهایت با بهره گیری از شاخص همپوشانی برای مکانیابیبهینه فضاهای شهری به منظور احداث بیمارستان در این شهر اقدام شد. در این پروژه داده های مکانی از روی نقشه هایرقومی تهیه و داده های توصیفی نیز با استفاده از آمار و پژوهش های کتابخانه ای جمع آوری گردید. سپس برای هر یک ازعوامل تاثیرگذار در مکانیابی بیمارستان، لایه های مربوطه (مراکز مسکونی، فضای سبز، شبکه ارتباطی، کاربری اراضی، فاصله ازمراکز صنعتی، فاصله از مراکز بیمارستانی موجود، فاصله ازمرکزمناطق، فاصله ازایستگاه های آتش نشانی) تهیه شد و در هرلایه حریم کاربری ها مشخص گردید؛ سپس با توجه به میزان تاثیر هر یک از معیارها و مقایسات زوجی به روش AHP وزن لایه ها محاسبه شد، نهایتا با بهره گیری از نتایج حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی، زمین هایی برای انتخاب مکان مناسبجهت احداث بیمارستان معرفی و مکان گزینی شد.

کلیدواژه ها:

مکان یابی بهینه ، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ، مدل (AHP) ، بیمارستان ، زنجان