بررسی نقش اقلیم روی فرآیندهای هوازدگی سنگ ها براساس مدل های پلتیر در غرب استان گلستان

فرایندهای هوازدگی و فرسایش موجب متلاشی شدن، ساییدن، حل کردن و به حرکت در آوردن سنگ های سطح زمینمی شود که این اعمال تحت عنوان کلی فرسایش، موجب تخریب بلندی ها و کاستن ارتفاعات سطح زمین می شود. اینفرایند سبب تغییر چهره ی اشکال موجود و ایجاد اشکال جدید می شود که این عمل می تواند به وسیله باد، آب و یا اقلیمصورت گیرد. در این مطالعه براساس مدلهای لویس پلتیر قرار گرفته که این مدلها از دو متغیر متوسط دما و بارشسالانه استفاده شده است. پلتیر با استفاده از این دو متغیر هفت مدل را مشخص کرد که می توانند انواع مختلف پدیده-های هوازدگی را توصیف کنند. در این پژوهش به منظور بررسی وضعیت هوازدگی و اشکال مورفوژنتیکی منطقه غرباستان گلستان، عناصر اقلیمی متوسط دما و بارش سالانه ایستگاه های اقلیمی منطقه که دارای مشاهدات همزمان بودهانتخاب گردیده است که حدود 52 ایستگاه که در داده های مناسبی از لحاظ طول دوره آماری داشتند انتخاب شدند. درادامه، بعد از بررسی روند دما و بارش در منطقه مورد مطالعه، رژیم های مربوط به هر ایستگاه از روی مدلهای پلتیرتعیین شد و بعد از دادن ارزش وزنی به آنها در پایگاه داده ثبت گردید و سپس نقشه های مربوط در محیط Arc mapتولید شدند. نتایج مدل مناطق مورفوژنتیکی نشان داد که از نه وضعیت مورفوژنتیکی موجود در مدل پلتیر، دو وضعیتدر شرایط اقلیمی منطقه اتفاق می افتد. قسم تهای مرکزی و جنوبی منطقه از نظر مناطق مورفوژنتیکی جزء مناطقساوان محسوب می شود. لذا این محدوده به علت دما و بارش های زیاد، بیشتر هوازدگی ها از نوع شیمیایی متوسط بودهکه محل حداکثر فعالیت فرسایش آبی می باشد که این امر باعث ایجاد حرکتهای تودهای در حالت متوسط در منطقهسبب گردیده است. قسمت های شمالی منطقه مورد مطالعه بدلیل بارش ناچیز و دمای زیاد جزء منطقه نیمه خشکمحسوب می شود که این منطقه محل تلاقی انواع هوازدگی با شدت ضعیف میباشد که از نظر تیپ هوازدگی میتوان بهعنوان هوازدگی خیلی ملایم نام برد.

کلیدواژه ها:

پهنه بندی ، مدل پلتیر ، مورفوژنتیکی ، تیپ هوازدگی ، غرب استان گلستان