نقد بررسی حقیقت نفس در اندیشه سلفیه با تاکید بر دیدگاه ابن تیمیه

این تحقیق به نقد و بررسی دیدگاه ابن تیمیه درباره حقیقت نفس می پردازد این شخصیت سلفی در بیان نظریات خویش به ظواهر کتاب و سنت تمسک می جوید و سعی دارد که خود را ملتزم به آوردن استدلال عقلی نداند. ابن تیمیه شناخت حقیقت نفس را نامیسر می دانند؛ لذا این نوشته به دنبال تعریف حدی نفس نیست بلکه به لوازم و عوارض نفس می پردازد. ابن تیمیه نفس را جوهر و جسم لطیف (مادی) می داند. نفس از منظر ابن تیمیه حادث استو به طور سربسته از قوای نفس نام می برد ولی بحث منسجم و منظمی ارایه نمی دهد. ایشان ، نفس را پس از مرگ باقی می دانند. طبق نظر این اندیشمند سلفی، نفس جسم لطیفی است مغایر با بدن؛ بنابراین پس از جدایی از بدن، به بقای خویش ادامه می دهد و از عذاب یا نعمت الهی بهره مند خواهد شد. ابن تیمیه یکی از دلایلی که بر عدم جواز توسل به ارواح انبیاء و اولیاء و مومنان بیان می دارد این است که ارواح پس از مرگ، از شعور کمتری برخوردارند و درخواست زندگان را نمی شنوند؛ بنابراین خواستن از اموات شرک بوده و جایز نیست. اما اگر نفس، مجرد از ماده دانسته شود؛ پس از جدایی از بدن، از شعور برتر و احاطه بیشتری برخوردار خواهد شد و بنابراین درخواست زندگان را درک خواهد نمود و در صورت وجود سایر شرایط، می تواند با اذن الهی درخواست زندگان را برآورده نماید.

کلیدواژه ها:

نفس ، ابن تیمیه ، جوهر ، جسم لطیف ، ماده ، بدن ، مجرد ، حدوث ، قدم