پایش و پیش بینی روند تغییرات مکانی کاربری اراضی و توسعه شهری با استفاده ازمدل CA-MARKOV (مطالعه موردی شهر یزد)

در دهه اخیر رشد سریع شهرها در کشورهای درحال توسعه به یک مسیله جدی تبدیلشده است. بنابراین، بازبینی دایمی فرآیندهای دینامیک شهری با توجه به توسعه درگذشته وپیش بینی آن در آینده، اجتناب ناپذیر است. هدف پژوهش حاضر بررسی تغییرات رخداده در شهر یزد بین سالهای 1990 الی 2014 و مدل سازی توسعه شهر یزد با استفاده از مدل CA-MARKOV برای سال 2014 و 2026 میباشد. برای این منظور از تصاویر ماهواره لندست متعلق به ژوین سال 1990، ژوییه سال 2002 و ژوین سال 2014 استفاده گردید و تصاویر مورداستفاده مورد پردازش هندسی و رادیومتریکی جهت انجام پروژه قرار گرفتند. ابتدا معیارهای موثر در این فرآیند از سازمانهای مربوطه جمع آوری، آنالیز و آمادهسازی شدند و نقشه های کاربری زمین از تصاویر ماهواره لندست با ضریب کاپای 0,97 درصد به روش بیشترین شباهت برای تصویر سال 1990 و با ضریب کاپای 0,88 درصد به روش شبکه عصبی برای تصویر سال 2002 استخراج گردید. منطقه موردمطالعه به 4 کلاس کاربری شامل -1 اراضی کشاورزی، -2اراضی مسکونی، -3اراضی بایر و -4 بیابان و حاشیه شهر طبقه بندی گردید. در مدل CA-Markov، با استفاده از جدول مساحت انتقال یافته و تصاویر احتمال شرطی نقشه کاربری اراضی سال 2014 تولید گردید. سپس نتیجه حاصله با تصویر لندست سال 2014 ارزیابی صحت گردید و صحت مدل CA-MARKOV با استفاده از پارامتر validation حدود 70 درصد برآورد گردید. در ادامه با توجه بهدقت قابلقبول مدل جهت پیش بینی، اقدام به تولید نقشه برای سال 2026 با استفاده از مدل CA-Markov گردید. نتایج تحقیق نشان میدهد در طول دوره تحقیق شهر یزد در زمانهای مختلف تغییرات داشته و برای سال 2026 بایستی منتظر تغییر کاربری کشاورزی محله نعیمآباد به مسکونی و همچنین رشد شهری در محدوده حمیدیا، شاهدیه و حسن آباد باشیم.

کلیدواژه ها:

کشف تغییرات ، توسعه شهری ، مدل سازی ، ، یزد ، CA-Markov