مکانیابی بهینه اسکان موقت پس از زلزله با استفاده از توابع عضویت و همپوشانی فازی در GIS (مطالعه موردی: منطقه یک شهر قم)

در این پژوهش، هدف مکانیابی بهینه اسکان موقت پس از زلزله با استفاده از توابع عضویت و همپوشانی فازی و وزن دهی با مقایسه زوجی در سیستماطلاعاتجغرافیایی است. با استفاده از 14 معیار در قالب معیارهای طبیعی (گسل و حریم رود-خانه)، جمعیتی (تراکم) و عملکردی (زمین بایر، بافت فرسوده، فضای سبز، خطوط و ایستگاه گاز، خطوط و ایستگاه برق، پمپبنزین و گاز، شبکه راه ها و راه آهن، مراکز انتظامی، بیمارستان و مراکز آتشنشانی)، مدلسازی فازی انجام شد. در سیستم اطلاعات جغرافیایی لایه های فاصله اقلیدسی ساخته شد. با استفاده از توابع Large و Small که توابع عضویت فازی هستند، لایه ها استاندارد سازی فازی شدند. با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی که در آن ازنظر کارشناسان مربوطه استفاده گردید، وزن دهی مقایسه زوجی AHP انجام شد. وزن های به دست آمده در لایه های رستری فازی شده تاثیر داده شد. لایه های وزن دهی شده با همپوشانی فازی با استفاده از Gamma 0.9 تلفیق شدند. همچنین با استفاده از تصویر لندست 8، با استفاده از نرمافزار ENVI، فیلتر Texture بر روی محدوده موردمطالعه اعمال گردید و زمینهای مسطح مشخص گردید. از مکانهای انتخاب شده توسط نرم افزار ArcGIS، 5 مکان مناسب پیشنهاد گردید. همچنین مسیرهای بهینهای از محلهای انتخابی اسکان موقت به مناطق بحران برای دسترسی سریع و ایمن توسط توابع Cost Path ترسیم شد. نتایج تحقیق نشاندهنده کمبود فضاهای کافی ازجمله پارکها و فضاهای باز شهری (که حداقل 2 هزار مترمربع است و سرانه اسکان موقت به ازای هر نفر 3/5 الی 4/5 مترمربع در نظر گرفته میشود) است. این امر به دلیل وجود کاربریهای ناسازگار، جهت استقرار زلزلهزدگان در سطح شهر قم است. این مشکل در نواحی شمالی شهر واضحتر از سایر بخشها دیده میشود.

کلیدواژه ها:

اسکان موقت ، زلزله ، GIS ، فازی ، قم ، مکانیابی