تحلیل اثرات مخاطرات زیست محیطی توسعه گردشگری بر محیط زیست روستاهای شهرستان گرگان

گردشگری و محیط زیست به طور متقابل با یکدیگر وابسته اند. محیط زیست بسیاری از جاذبه های توریستی را شکل می دهد و توسعه گردشگری می تواند آثار مثبت و منفی بر محیط زیست داشته باشد. از این رو توسعه و مدیریت گردشگری به گونه ای که با محیط سازگار باشد و به افت کیفیت آن نیانجامد، عامل اساسی در دستیابی به توسعه پایدار به حساب می آید. امروزه توسعه روستایی یکی از مهمترین دغدغه های نظریه پردازان، برنامه ریزان و مجریان حکومتی می باشد. راهکارهایی که اخیراً در اغلب کشورها به ویژه کشورهای جهان سوم مورد توجه قرار گرفته و نتایج مثبتی هم به همراه داشته است، توسعه گردشگری در نواحی روستایی که دارای پتانسیل های لازم برای این امر هستند، می باشد. گردشگری نه تنها به عنوان یک ابزار بالقوه برای تغییر این وضعیت، بلکه یکی از عناصر جدائی ناپذیر راهبرد توسعه ی روستایی بوده و به عنوان یک راهبرد توانمند و دارای مزیت نسبی و پاک، می تواند جریانات اقتصادی از جمله کارآفرینی و اشتغال، سرمایه گذاری و جمعیت را به سوی روستاها و نقاط طبیعی بکشاند. با این رویکرد بارزترین نقش گردشگری در مناطقی چون منطقه مورد مطالعه می تواند حرکت به سوی توازن و تعادل منطقه ای باشد. در این مقاله سعی شده اثرات و پیامدهای گردشگری با هدف گردشگری پایدار درابعاد زیست محیطی از دیدگاه جامعه میزبان مورد مطالعه قرار گیرد. تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی مبتنی بر روش های میدانی و کتابخانه ای است بدین صورت که با استفاده از پرسشنامه، نظرات گردشگران، ساکنان محلی و کارشناسان مربوطه جمع آوری شده و نتایج آنها تجزیه و تحلیل گردید. نتایج پژوهش بیانگر این است که توسعه این نوع گردشگری اثرات زیست محیطی فراوانی را بر جای گذاشته که مهمترین آنها تخریب پوشش گیاهی، تغییر کاربری اراضی، شکار بی رویه، آلودگی آب ها و از بین رفتن چشم اندازها می باشد. برای رسیدن به گرشگری پایدار باید الگوهای ارزیابی زیست محیطی و ارزیابی تعداد گردشگر بر مبنای ظرفیت ها رعایت گردد. از این رو مدیریت علمی اثرات گردشگران بروی منطقه و برنامه ریزی برای کنترل و هدایت اثرات، امری مهم و اجتناب ناپذیر می باشد.

کلیدواژه ها:

گردشگری ، گردشگری پایدار ، مخاطرات زیست محیطی ، روستاها ، شهرستان گرگان