دورنمایی از زمین‌شناسی پزشکی (تئوری و تجربه)

اگرچه زمین‌شناسی پزشکی یکی از علومی است که به تازگی مورد توجه مجامع علمی و دست‌اندرکاران قرار گرفته ولی پیشینه‌ای 2٬000 سال دارد. این علم به مطالعه و بررسی اثرات ناشی از عوامل زمین‌شناسی بر روی سلامت محیط زیست، انسان‌ها، می‌داند و گیاهان می‌پردازد. به علاوه با علوم دیگری همچون پزشکی، کشاورزی، دام‌پزشکی و .... ارتباطی تنگاتنگ دارد. آلودگی‌های زیست محیطی با منشأ ژئوژنیک (طبیعی) و یا آنتروپوژنیک (انسان ساز) سلامت انسان‌ها و دیگر موجودات زنده را تأیید می‌نمایند. که در این میان وجود بیش از حد عناصر فلزی سنگین و کمیاب و یا کمبود برخی عناصر اصلی و ضروری در رژیم غذایی و آب شرب، برخی صله و انفعالات فیزیکی و شیمیایی در کانی‌ها، هوازدگی و فرسایش (که در پی این فرایندها، عناصر فلزی سنگین آزاد می‌شوند) سختی و PH نامناسب آب و خاک از جمله مهم‌ترین تهدید کنندگان حیات و سلامت انسان‌ها، حیوانات و گیاهان با جنبه زمین‌شناسی می‌باشند. هرچند در نقشه‌های ژئوشیمیایی، برقراری ارتباط میان میزان غلظت عناصر با بیماری‌ها و فرایندهای بیوشیمیایی ساده نیست با این حال پیشرفت در علم زمین‌شناسی پزشکی در نهایت راه تحقق اهدافی همچون توسعه پایدار، پیشبرد صنایع به سمت صنایع سبز و پیشرفت هر چه بیشتر بهداشت و سلامت در جامعه را هموارتر خواهد ساخت. با پیشرفت‌های روزافزونی که در این علم صورت می‌گیرد به زودی نقاط تاریکی که در مطالعات روی بیماری‌های شایع در مناطق جغرافیایی خاص وجود دارد روشن خواهد شد و همان طور که شاخه‌های گوناگون علمی همگی حلقه‌های یک زنجیر کند همراهی زمین شناساند با متخصصان علوم پزشکی گامی مهم و ارزشمند در پیشرفت علم زمین‌شناسی پزشکی است.