مطالعه تکتونیک فعال منطقه زاگرس با استفاده از شاخص های ژئومورفیک و پارامترهای مورفومتریک در محیط GIS

رشته کوههای زاگرس در قسمت جنوب و جنوب غربی ایران به عنوان بخششی از کمربند آلپ – هیمالیا از مناطق فعال تکنونیکی بوده که هر از گاهی زمین لرزه هایی در آن مشاهده می گردد. شاخص های مورفوتکنونیکی گرادیان طول رودخانه (Sl) ، نسبت به پهنای کف دره به ارتفاع دره (شاخص Vf) و خمش جبهه کوهستان (Smf) از ابزارهای پایه و کارآمد برای تشخیص درجه فعالیت تکنونیکی بوده و بدین منظور استخراج گردید. با استفاده از تکنیکهای GIS ، رویهم اندازی سه لایه اطلاعاتی Vf.Sl و Smf انجام گرفت و نقشه بهیه بندی تکنونیک فعال بصورت کمی در 5 رده تفکیک گردید. شاخص sl را به عنوان یک شاخص کارآمد برای تفکیک مناطق تکنونیکی و شاخص smf را به عنوان مبنایی برای استخراج فعالیت های پی سنگی معرفی می نماید. پهنه بندی شاخص vf نیز مانند شاخص sl عمل کرده، ولی گسل ها با پهنای بیشتر نمایش داده شده اند. نقشه پهنه بندی تهیه شده افزایش میزان فعالیت تکنونیکی را از جنوب غرب به سمت شمال شرق نشان می دهد. خصوصیات مورفومتری حوضه های منطقه نیز بررسی و ارتباط آنها با رده های تکنونیکی مشخص گردید. در مناطق فعال خصوصیاتی مورفومتری مانند نسبت انشعاب، بیشترین مقدار و پارامترهایی مانند خمش آبراهه ها، ضریب شکل و نسبت کشیدگی کمترین مقدار خود را نشان می دهند.