بررسی عوامل زمین شناسی موثر در ناپایداری جاده سنندج- مریوان در محدوده شهرستان سهولآوا (غرب کردستان)

حدود ٢٠ کیلومتر از جاده سنندج-مریوان در اطراف شهر سهولآوا شاهد نشت های شدید است که معمولا با زمین لغزشها ادامه یافته که باعث تخریب جاده و زمین های کشاورزی و روستاها می شود. در این تحقیق تاثیر سنگ سناسی و تکتونیک مسیر در ایجاد این ناپایداری بررسی شده است. منطقه سهولآوا روی زون برخوردی- برشی سنندج-سیرجان قرار گرفته است. بخش عمده ای از واحدهای این زون برشی را سرپانتینیت هایی تشکیل می دهند که حاصل آلتراسیون پریدوتیتهای افیولیت های کردستان هستند. در بیشتر این مسیر سرپانتینیت ها پی سنگ جاده را تشکیل می دهند. محل لغزش ها با واحدهای سرپانتینی همیافتی دارند. بررسی های پتروگرافی نشان می دهد که کانی های سرپانتینیت ها بیشتر کرزوتیل و آنتی گوریت هستند و کانی لیزاردیت کمیاب است. تجزیه شیمیایی کل سنگ نیز نشان از وجود LOI حدود ١٠ درصد است که نتیجه سرپانتینی شدن است. نظر به اهمیت تکتونیک در محدوده مورد نظر، ساختارهای موجود در منطقه اندازه گیری شدند. تراست شدن و تکتونیک فعال منطقه بشدت سنگهای سرپانتینی را فرسوده کرده است. گسلهای معکوس باعث شیب توپوگرافی حدود ۵٠ درجه ای رو به جنوب غرب شده است که جاده در این شیب قرار دارد. علاوه بر گسلهای معکوس، منطقه بشدت تحت تاثیر عملکرد گسلهای امتداد لغز و نرمال ناشی از گسل جوان زاگرس شده است. دسته ای از گسلهای نرمال در راستای شیب توپوگرافی عمل کرده اند. آلتراسیون شدید و جذب آب سرپانتینیت ها، شیب توپوگرافی بالا، عملکرد گسلهای نرمال در راستای شیب توپوگرافی و استفاده از سرپانتینیت ها در زیر سازی جاده باعث تخریب و ناپایداری جاده شده است که بعضا تلفات جانی و مالی را بهمراه داشته است. با توجه به ترافیک بالا و هزینه های مستمر مرمت سالانه جاده، پیشنهاد می شود مسیر جاده و مصالح مورد استفاده در آن بازبینی شود.

کلیدواژه ها:

آلتراسیون ، پریدوتیت ، لغزش جاده ، سه ولآوا ، کردستان