تحلیل رخداد گروغبار در دهه اخیر (2012-2002 میلادی) مطالعه موردی : شهر مشهد

گردوغبار یکی از پدیده های جوی است که آثار و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی بر جای می گذارد. به دلیل موقعیت جغرافیایی ایران در مناطق خشک و نیمه خشک جهان، این کشور مکرراض در معرض سیستم های گردوغبار محلی و سینوپتی قرار می گیرد. در این مطالعه شرایط پیدایش و منشاأ سیستم های گردوغبار طی یک دهه آماری (2012-2002 میلادی) در شهر مشهد مورد بررسی قرار گرفته است. در تحلیل آماری، نتایج نشان می دهد که فصل تابستان بویژه در ماه ژوئن با 29 روز دارای بیشترین فراوانی وقوع پدیده گردوغبار در شهر مشهد بوده و آمارها روند کاهشی این پدیده را در سالهای اخیر نشان می دهند. البته باید یادآور شد که این رخداد در سال 2012 میلادی نسبت به سال قبل یعنی سال 2011 م افزایش پیدا کرده است. همچنین تعداد فراوانی روزهای وقوع پدیده گردوغبار با منشاء درون منطقه ای و محلی بیشتر از وقوع آن با منشاء برون منطقه ایست. و در نهایت برای تحلیل سینوپتیکی روزهای وقوع این پدیده به کمک نقشه های دریافتی از سایت هواشناسی نوآ عوامل مؤثر بر این پدیده جوی در منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. برای تجزیه و تحلیل در این امر دو موج گردوغباری به علت گستردگی در منطقه انتخاب شده است. تاریخ های وقوع پدیده 9 ژولای 2009 به عنوان عامل برون منطقه ای و 15 مارس 2008 میلادی به عنوان عامل درون منطقه ای این پدیده انتخاب گردید. نتایج حاکی از آنست ه در 9 ژولای مربوط به عامل برون منطقه ای جوی نسبتاً آرام بر منطقه حاکم بوده، در صورتی که در نواحی اطراف استقرار سامانه کم فشار و تقویت شرایط ناپایداری و قطع بادهای سطح فوقانی سبب سکون هوا و در نتیجه بروز پدیده گردوغبار و استقرار آن در منطقه شده است. با بررسی نقشه های سطوح مختلف جو در تاریخ مربوط به 15 مارس که ع امل درون منطقه ای دخیل بوده با شرایط متفاوتی نسبت به 9 ژولای مواجه هستیم. در زمان بروز پدیده در 15 مارس، در سطوح مختلف از سطح زمین تا سطوح بالای جو شرایط ناپایدار و در اطراف منطقه مورد نظر جوی نسبتاً آرام حاکم است. که این ناپایداری در منطقه موجب حرکت هوا و خشکی منطقه سبب بروز گردوغبار محلی خواهد شد.

کلیدواژه ها:

گردوغبار ، تحلیل های آماری ، نقشه های سینوپتیک ، سایت نوآ ، شهر مشهد