بررسی توزیع فضایی و مکانی خدمات بهداشتی درمانی (بیمارستان) با استفاده از GIS و AHP (نمونه موردی: شهر همدان)

موضوع دستسی به خدمات شهری از جمله مسائل مهمی است که ابعاد گوناگون امور شهری را تحت تأثیر قرار می دهد. در برخی مواقع عدم دسترسی مناسب به برخی کاربریها، سلامت افراد را نیز در معرض خطر می اندازد. خدمات بهداشتی- درمانی نمونه ای از این دست است که الزام در دسترسی به موقع و مناسب به آن، برای تمامی افراد جامعه ضروری است. در این مقاله چگونگی توزیع مراکز بهداشتی- درمانی (بیمارستان) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و استانداردهای شهری، تحلیل ارزیابی شده و ضمن ترسیم وضع موجود چگونگی وضع مطلوب آن ترسیم شده است. جهت مطالعه و بررسی کاربری بهداشتی- درمانی (بیمارستان)، ابتدا وضع موجود را بررسی کرده، سپس با توجه به وضع موجود، میازن کمبودها مشخص شده است. تحلیل های مورد نظر با توجه به توانایی های سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. همچنیندر صورت نیاز به مراکز خدماتی جدید جهت مکانیابی آنها با توجه به نوع کاربری ابتدا معیارهای تأثیر گذار همچون همجواری کاربری های مناسب (سازگاری)، فاصله از کارگاههای صنعتی، نزدیکی به راههای اصلی، نزدیکی به پارک های منطقه ای (فضای سبز)، نزدیکی به مراکز منطقه ای، واقع شده در شیب مناسب م شخص شدن، سپس هر یک از معیارها تبدیل به لایه های اطلاعاتی گردید. سپس با توجه به میزان تأثیر هر یک از لایهها و مقایسه زوجی آنها توسط نرم افزار Expert Choice وزن هر یک از لایه ها محاسبه شد، نهایتاً با بهره گیری از نتایج حاصل ار تلفیق لایه های اطلاعاتی، زمین های شهر همدان برای انتخاب مکان مناسب جهت مراکز بهداشتی- درمانی (بیمارستان) به صورت رنگ هایی مشخص شد. و در آخر 3 گزینه جهت احداث مراکز درمانی پیشنهاد گردید که با استفاده از نرم افزار Expert Choice گزینه ها مورد ارزیابی قرار گرفتند.

کلیدواژه ها:

شهر همدان ، توزیع فضایی و مکانی ، خدمات بهداشتی- درمانی ، AHP (مدل تحلیل سلسله مراتبی) ، GIS (سیستم اطلاعات جغرافیایی)