منار؛ از نمادی مذهبی تا المانی شهری

یکی از مهمترین عناصر معماری که جایگاه ویژه ای در فرهنگمعماری و آداب و سنن اجتماعی ایران دارد، میل و منار است که از پیش از اسلام تاکنون به حیات خود ادامه داده و در طول عمر طولانی خود، تحولات اساسی پیرامون کارکرد و معماری آن به وقوع پیوسته است. هدف اصلی از نگارش این مقاله، پیگیری ریشه های پیدایش منار و بررسی نمونه های اولیه آن و نیز کاوشی پیرامون سیر ت حولات تاریخی پیش امده در خصوص کارکرد، مفهوم و معماری این عنصر م هم خصوصاً در معماری ایران است. روش اصلی این تحقیق، بررسی تاریخی موضوع با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و مقالات مرتبط معتبر در نشریات علمی می باشد. این عنصر معماری در طی سالهای گذشته و در طول تاریخ شکل گیری خود، به واسطه تحولاتی ک در زندگی مردم و خاصه در پی تغییر درک انسان از مفهوم دین صورت گرفت، با اشکالی متفاوت در کشورهای مختلف مورد استفاده و بهره برداری قرار رگفته است. منابر خصوصا پس از ظهور و بسط اسلام در کشورهای مختلف و ایجاد معماری ای با جهان بینی اسلامی از اهمیت زیادی برخوردار شد تا جایی که به همراه گنبد، به عنوان م همترین نشانه های شهری جهت معرفی مسجد و مرکز شهر اسلامی مورد استفاده قرار می گرفت. مقاله در نهایت به این نتیجه می رسد که؛ به ویژه در بناهای مذهبی، منار به عنوان عنصری نمادین و مرتفع، یکی از کهن ترین عناصر ساختمانی بوده و همواره بخشی از بار نمادین کالبدی مفهوم ماورایی الوهیت را بر دوش داشته است و علیرغم گذشت سالیان متمادی، تا هم اکنون نیز منار- با اعمال تغییرات اساسی در سیما و کالبد خود- موجودیت خویش را حفظ کرده است.

کلیدواژه ها:

معمای اسلامی ، منار ، مناره ، میل ، مؤدنه