ارائه راهکارهایی جهت پایداری مؤلفه های اجتماعی فرهنگی گردشگری شهر مشهد (نمونه موردی: منطقه ثامن مشهد)

اصطلاح گردشگری پایدار که اوایل دهه نوزده میلادی، رواج پیدا کرد، از ایده توسعه پایدار وام گرفته شده که به پایه ای ترین کاربرد توسعه پایدار، یعنی رفع نیازهای حال حاضر بدون کاهش میزان دسترسی نسل آینده به منابع برای رفع نیازهایشان اشاره دارد. در واقع گردشگری پایدار در جهت به حداقل رساندن نقاط منفی و به حداکثر رساندن نقاط مثبت است. شهر مشهد یکی از مهمترین شهرها با نقش گردشگری در ایران و قطب اقتصادی کشور است. از این رو پرداختن به توزیع عادلانه امکانات گردشگری مناسب و کافی در مناطق مختلف شهر به خصوص منطقه ی 13 مشهد که حرم امام رضا در آن قرار دارد امری ضروری به نظر می رسد. دستیابی به توسعه ی پایدار در گرو توجه به ارکان اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی در یک جامعه است و گردشگری به عنوان فعالیتی اثرگذار بر تمامی ارکان توسعه، بیش از گذشته نیازمند مطالعه است. در این تحقیق با بیان ا جزاء مشترک مفهوم توسعه پایدار به ویژگی های گردشگری پایدار پرداخته است. هدف این پژوهش آنست که چگونه می توان ضمن برخورداری از منافع گردشرگی مذهبی فرهنگی اجتماعی تأثیر گذار بر منطقه ی مورد نظر از اثرات سوء آن کاست و در راستای پایداری منطقه بهره مند شد. روش جمع آوری اطلاعات از طریق اسناد ک تابخانه ای- اسنادی و نیز میدانی (پرسشنامه و مصاحبه) بوده است و از تحلیل کیفی داده ها استفاده شده است. با توجه به شاخص های حاصل شده، ویژگی های پایداری اجتماعی فرهنگی شهر مشهد به عنوان شهری که پذیرای حجم انبوهی از گردشگران- خصوصاً گردشگران مذهبی- می باشد، دارای ضعفهایی است. ضعف شاخص هایی چون سرمایه اجتماعی، اعتماد، احساس تعلق و تعهد وجود ناهنجاریهای اجتماعی و عدم مشارکت در حفظ میراث فرهنگی سنتی و ... از عوامل تأثیر گذار و نیز پیامدهای توجه ناکافی به توسعه پایدار اجتماعی فرهنگی در این مقصد گردشگری است.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، گردشگری پایدار ، اجتماعی فرهنگی ، شهر مشهد