نقش ارتفاع در میزان عناصر معدنی موجود در گیاه دارویی E.telmateia Ehrh در رویشگاه های مختلف شرق مازندران

بدن انسان برای اعمال حیاتی خود به مواد معدنی نیازمند است گیاهان در طبیعت خادمین انسانند که حاوی این مواد ارزشمند و متابولیت های ثانویه می باشند گیاه دم اسب با نام علمی E.telmateia متعلق به جنس Equisetum از تیره Equisetaceae یادگار ماقبل تاریخ اند که به عنوان منشا ذخایر و معادن ذغال سنگ امروزی 300 میلیون سال پیش در کربونیفر می زیستند دم اسبیان با حدود 25 تا 30 گونه جهانی در تمام نقاط کره زمین به استثناء استرالیا و زلاندنو پراکنده اند در ایران نیز 4 گونه علفی E. arvense (صحرایی) ، E. telmateia (ترکمن ریش) ، E. paluster (باتلاقی) و E. ramosisimum (پرشاخه) با ساقه های بند بند و برگ های حلقوی در محل گره ها در مناطق مرطوب جتگلی و سایه دار معتدله مخصوصا شمال ایران پراکنش دارند این گیاه از جمله گیاهان بسیار ارزشمندی است که سرشار از عناصر معدنی سیلیس ، اهن ، فسفر، پتاسیم، گلسیم، سدیم و غیره می باشد. گیاه دم اسب به واسطه داشتن این عناصر مهم در درمان و پیشگیری بیماری های مهمی چون سرطان ، آرتریت، شکستگی های قدیمی استخوان، دردهای روماتیسم ، دیابت ، ناراحتی های کلیوی ، سرماخوردگی ، خون ریزی ، ریزش مو و ... کاربرد دارد. این بررسی در منطقه توسکا چشمه شهرستان گلوگاه در مناطق جنگلی انجام شد. برای تعیین میزان عناصر معدنی ، پایه های نازای گیاه از ارتفاعات 250-150 و 1100-900 جمع آوری شدند سپس در آزمایشگاه در درجه حرارت 45 درجه سلسیوس به مدت 48 ساعت در آون خشک گردیدند. مقدار 3 گرم از پودر این گیاه برای تعیین میزان عناصر سیلیس ، ازت، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سدیم، آهن، منگنز، مس، روی استفاده شد. اندازه گیری این عناصر با استفاده از روش Dry – Ashing (ترکیب با اسید کلریدریک) با دستگاه فیلم فتومتر و اتمیک ابزوربشن و اندازه گیری ازت نیز به روش کجل تک اتو آنالیزر و اندازه گیری سیلیس با روش (fallah، 2000) انجام شده است. نتایج شده است. نتایج نشان داد که در ارتفاعات پایین (250-150) مقدار ازت، روی و سیلیس افزایش یافته داشته ولی در ارتفاعات بالا (1100-900 مقدار فسفر، پاسیم، کلسیم، منیزیم، آهن ، منگنز ، مس بیشتر بوده است.

کلیدواژه ها:

ا Equisetum ، خواص دارویی ، عناصر معدنی ، ارتفاع