بررسی فیتوشیمیایی عصاره اندام های مختلف گیاه دارویی Silybum marianum L در شرق استان گلستان

گیاه دارویی کنگر سفید با نام علمی Silybum marianum L متعلق به تیره Asteraceae یکی از مهمترین گونه های دارویی در استان گلستان می باشد که در طب سنتی از فراورده های آن به صورت منفرد یا ترکیبی با سایر گونه های دارویی به عنوان آنتی اکسیدان و ضد التهاب قوی در پیشگیری و درمان نارسائی های کبدی، یرقان، دیابت، فشار خون و چربی استفاده می گردد. در این تحقیق به منظور ارزیابی مهمترین ترکیبات ثانوی (توتال فنل، فلاونوئید، و آنتوسیانین) گیاه S.marianum از منطقه گرگان جمع اوری، خشک و عصاره متانولی اندام ها به منظور انجام بررسی های فیتوشیمی به روش اسپکتروفومتری تهیه و نتایح بدست امده در سطح 0.05>P معنی دار ارزیابی گردید . بررسی های فیتوشیمیایی نشان داد که میزان توتال فنل عصاره اندام های گیاه از 14/88-4/5 (mgGAEg^-1) متغیر بوده و مقدار توتال فلاونوئید انها 26/46-3/28 (mgQUEg^-1) و میزان آنتوسیانین نیز بین 22/61-4/42 (mgCGEg^-1) محاسبه گردید . ارزیابی کمیت و کیفیت مواد موثره ثانوی در اندام های (ریشه ، ساقه ، برگ ، گل ، گیاهک و دانه) گیاه نشان داد که میزان توتال فلاونوئید ، فنل و انتوسیانین به رتیب در اندام های دانه، گیاهک و برگ بالاست و با توجه به اینکه عملکرد دارویی و آنتی اکسیدانی اندام های گیاه بسته به میزان ترکیبات ثانوی فنلی و فلاونوئیدی رابطه مستقیم دارد لذا با توجه به کثرت میزان فلاونوئید و فنل ها همچنین عملکرد بهینه آن اندام ها به عنوان ضد التهاب و آنتی اکسیدان قوی، در درمان التهابات کبد، کلیه، دیابت، فشار خون ، چربی و ... مطرح و نتایج بدست آمده در این تحقیق در تایید مصرف سنتی فراوان دانه گیاه کنگر سفید در طب سنتی مردم منطقه گلستان به عنوان ضد التهاب قوی در درمان یرقان ، عفونت های کلیه، طحال، کیسه صفرا، مقوی قلب، فشار خون، و دیابت بسیار حائز اهمیت است بنابراین پیشنهاد می گردد در تحقیقات آتی ضمن استخراج ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی اندام ها نسبت به بررسی عملکرد عصاره متانولی در مدل های حیوانی و بالینی با هدف مستند سازی علمی مصرف گیاه کنگر سفید در طب سنتی اقدام نمود.

کلیدواژه ها:

ا Silybum marianum L ، توتال فنل ، فلاونوئید ، انتوسیانین ، شرق استان گلستان