استاندارد سازی و کنترل کیفیت داروهای گیاهی

در سال های اخیر علاقه و رویکرد مردم به گیاهان دارویی و محصولان و فراورده های طبیعی حاصل از آنها افزایش یافته ست خیزش جهانی برای استفاده از گیاهان دارویی تقاضای زیادی را برای آنها ایجاد کرده است تعداد افرادی که به گیاهان دارویی روی می آورند هر ساله 50% اضافه می شود در کل دنیا افزایش مصرف گیاهان دارویی سالیانه 15% است در حالی که مصرف داروهای سنتزی رشدی برای 3% دارد . به منظور مشارکت در چنین بازار دامنه داری لازم است که وجه ویژه ای به نحوه تولید ، فراوری ، افزایش کیفیت ، استاندارد سازی و ایمنی داروهای گیاهی شود یکی از فاکتورهایی که در استفاده از داروهای گیاهی و همچنین صادرات آن از اهمیت بالایی برخوردار است یکنواخت بودن کیفیت محصول در زمان های مختلف می باشد از این رو تدوین یک استاندارد برای هر محصول بسیار مهم می باشد استاندارسازی داروهای گیاهی یک کار تجزیه ای محض نبوده و با شناسایی اجزا موثره گیاه کار خاتمه نمی یابد بلکه باید سازگاری بهداشتی این اجزا نیز در نظر گرفته شود معمولا اثر داروهای گیاهی برآیند هم افزایی اثرات اجزا متعدد موجود در ان است به همین علت ارجح ان است که کل اجزا با روش خوراکی شناخته شده ای مصرف گردند در تنظیم دستورات کنترل کیفی داروهای گیاهی باید این حقیقت را در نظر داشت که مواد مورد آزمایش اجزایی پیچیده و ناهماهنگ با هم دارند بنابراین اثر مواد همراه نمونه و مزاحمت های تجزیه ای مانند داروهای شیمیایی سنتزی محدود نمی باشند به همیت دلیل استاندارد سازی انها تابع فاکتورهایی همچون سن گیاه، منشا ان ، زمان درو کردن، روش خشک نمودن ، شرایط انبار داری ، فرایند تولید، چگونه بسته بندی و غیره می باشد به منظور ایجاد و توسعه صنایع داروهای گیاهی در ایران و همچنین افزایش سهم صادرات انها لازم است که نیروی انسانی در زمینه های مختلف از جمله کاشت، برداشت ، شناسایی گیاه، استانداردسازی ، کنترل کیفیت ، فرایند تولید ، تکنیک های جداسازی و تجارت از اموزش کای برخوردار شود و آزمایشگاه های مرجع مجهز به تجهیزات کنترل کیفی و استاندارد سازی راه اندازی گردد در این مقاله ضمن بررسی هر یک از موارد فوق در مورد ایجاد یک آزمایشگاه مرجع کنترل کیفی و استانداردسازی داروهای گیاهی بحث شده است.

کلیدواژه ها:

استاندارد سازی ، داروهای گیاهی ، کنترل کیفیت