بررسی پراکنش ارتفاعی و اسانس های موجود در 4 گونه از جنس Artemissia در استان مازندران

رویکرد فزاینده در زمینه استفاده از گیاهان دارویی و بویژه گیاهان اسانس دار و فرآورده های معطر حاصل از آنها نقش و جایگاه این ذخایر ارزشمند را در چرخه اقتصاد جهانی روشن نموده است. به طوریکه مصرف رو به تزاید آنها علاوه بر کشورهای در حال توسعه در ممالک پیشرفته نیز یکی از پارامترهای مهم بهداشتی و دارویی محسوب می شود بدون شک گام نخست در این مسیر شناسایی دقیق مجموعه گونه های گیاهان اسانس دار می باشد. یکی از جنس های اسانس دار خانواده کاسنی به نام جنس Artemissia بوده که 400 گونه در جهان و از این تعداد 34 گونه در ایران و در حدود 12 گونه در این استان وجود دارد این جنس گیاهی در استان در اراضی ساحلی تا ارتفاعات به صورت پراکنده و حتی به صورت لنبوه وجود داشته و در بعضی از مناطق تیپ های گیاهی منطقه را تشکیل می دهد در راستای این تحقیق به بررسی چهار گونه از این جنس به لحاط نحوه پراکنش از طریق پیمایش زمینی در طبیعت و جمع آوری و شناسایی آنها با استفاده از منابع معتبر علمی اقدام شده است. سپس اندام های هوایی از نقاط پراکنش گیاه در مرحله گلدهی جمع آوری و در شرایط سایه خشک شده است. سپس 100 گرم از گیاه به وسیله روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر اسانس گیری شده است . اجزای تشکیل دهنده اسانس با استفاده از دستگاه های گاز کروماتوگراف و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. نتایج بدست آمده حاکی از انست که گونه Artemisia chamaemelifolia در مراتع ییلاقی استان از ارتفاع 2650-1800 متر از سطح دریا، گونه Artemisia tschernieviana در نوار ساحلی استان از گلوگاه تا منطقه فریدونکنار و گونه های Artemisia scoparia و Artemisia fragrans در مراتع ییلاقی از ارتفاع 1400 تا 2400 متر از سطح دریا پراکنش دارند.

کلیدواژه ها:

پراکنش ارتفاعی ، اسانس ، جنس Artemissia ، مازندران