مروری جامع بر گونه دارویی Capparis spinosa L : با تاکید بر پراکنش در استان چهار محال و بختیاری

گونه کور Capparis spinosa L از گونه های مهم تیره Capparaceae در ایران می باشد این گونه به نام لگجی یا علف مار خاردار نیز معروف است در منابع فلور کشور بیش از 100 محل جمع آوری از بسیاری از مناطق برای آن ثبت شده است ولی پراکنش عمده آن در شمال و شمال غرب تا جنوب غرب در دامنه وسیع ارتفاعی از صفر در تنب بزرگ تا 2700 متر در برخی مناطق کوهستانی گزارش شده است. در این تحقیق ضمن معرفی گونه های جنس Capparis در ایران، تاکید خاصی بر روی گونه Capparis spinosa L شده است و برخی خصوصیات اکولوژیک و دارویی آن به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است نتایج جمع بندی مطالعات نشان می دهد این گونه دارای ارزش های اکولوژیک ، دارویی، زینتی و اقتصادی است که بر روی آن مطالعات زیادی صورت گرفته است گونه کور دارای سیستم ریشه ای بسیار گسترده ، گرمادوست، خشکی پسند با تحمل دمای زیاد می باشد که در خاک های شنی، زهکشی شده و گاهی صخره ها پراکنش دارد. این گونه علاوه بر ترکیبات آنتی هپاتوکسیک و آنتی اکسیدان بیوفلاونوئید، کاهنده نفخ و تحریکات کبدی، ضد عفونی کلیه ، ضد کرم و مقوی است از خصوصیات دارویی این گونه اثر ضد روماتیسمی و اثر آنتی باکتریال استاچیدین مورد بررسی قرار گرفته است این گونه در استان چهار محال و بختیاری عمدتا در حاشیه های جاده های موازی با رودخانه های زاینده بود و کارون و سرشاخه های آنها و در خاک های دست خورده حضور و پراکنش دارد با این وجود تاکنون مطالعه خاصی بر روی آن در استان صورت نگرفته است. اهمیت چند منظوره ای این گونه را لحاط اکولوژیکیف دارویی، زینتی و اقتصادی در جایگاه ویژه ای قرار داده است . ضمن این که ساختار درختچه ای با شاخه های خاردار در هم تنیده آن را برای حفاظت خاک و نیز تیپ گیاه و گلهای زیبا، ان را برای ایجاد پرچین های حواشی مزارع مناسب ساخته است با توجه به خصوصیات اکولوژیک متفاوت هر منطقه لازم است بر روی جنبه های مختلف اکولوژیکی و دارویی این گونه در استان چهار محال و بختیاری نیز مطالعات جامعی صورت گیرد. بی شک معرفی حضور و پراکنش گونه های گیاهی در مناطق مختلف رویشی می تواند ارزش های متفاوت هر گونه را به درستی نمایان سازد با توجه به اهمیت تنوع گونه ای مطالعات خاصی بر روی این گونه از جنبه های مختلف جهت دستیابی به پتانسیل بالقوه آنها ضروری است.

کلیدواژه ها:

کور ، Capparis spinosa L ، استان چهار محال و بختیاری ، استاچیدین