بررسی فیتوشیمیایی عصاره های مختلف ریشه گیاه دارویی Onosma dichroanthum Boiss در منطقه کوهستانی کیاسر استان مازندران

گیاه دارویی هواچوبه با نام علمی Onosma dichroanthum Boiss متعلق به تیره oraginaceae یکی از مهمترین گونه های دارویی نواحی کوهستانی شمال ایران به شمار می رود که درمانگران محلی به صور مختلف در طب سنتی از ریشه های آن به عنوان ضد التهاب و ضد عفونی کننده در التیام زخم و سوختگی ، تنگی نفس، ورم لوزه ها، بواسیر، زخم معده، بیماریهای قلبی و عروقی، کلیوی، رماتیسم، و برونشیت استفاده می کنند در این تحقیق به منظور ارزیابی مهمترین ترکیبات ثانوی (فنل ، فلاونوئید، انتوسیانین) عصاره های مختلف، ریشه گیاه مورد نظر از ارتفاع (1800 متری) منطقه کوهستانی کیاسر واقع در استان مازندران جمع آوری ، شناسایی ، خشک و عصاره های متانلی و هیدروالکلی آن به منظور انجام بررسی های In vitro تهیه گردید نتایج بررسی های فیتوشیمیایی نشان داد که میزان توتال فنل ریشه به ترتیب در عصاره های متانلی و هیدروالکلی 7/99-8/8 (mgGAEg^-1) و مقدار توتال فلاونوئید 9/8-19/52 (mgQUEg^-1) و در نهایت مقدار آنتوسیانین آن به میزان 1/19mgGAEg^-1 محاسبه گردید مقایسه و ارزیابی اثر نوع حلال در کمیت و کیفیت مواد موثره ثانوی در پوست ریشه گیاه نشان داد که متانل خالص نقش موثرتری در استخراج مواد فعال ثانوی از ریشه گیاه را داشت و ضمنا میزان توتال فلاونوئید ریشه از ترکیبات فنلی بیشتر بوده و عملا فاقد آنتوسیانین می باشد لذا با توجه به کثرت میزان فلاونوئید و همچنین عملکرد بهینه و دارویی آن به عنوان ضد التهاب، انتی اکسیدان، ضد عفونی کننده، ضد پاتوژن و متوقف کننده عملکرد رادیکال های آزاد می تواند در بحث پیشگری و درمان بیماری های عفونی ، قلبی عروقی و سرطان مطرح گردد نتایج بدست امده در این تحقیق در تایید مصرف سنتی ریشه های گیاه هواچوبه در طب سنتی مردم منطقه کیاسر به عنوان ضد التهاب و ضد عفونی کننده در التیام زخم های ناشی از سوختگی بسیار حائز اهمیت است بنابراین پیشنهاد می گردد در تحقیقات بعدی، نسبت به بررسی عملکرد عصاره متانلی ریشه ها، مقایسه آن با سایر حلال ها تحت شرایط In vivo در مدل های حیوانی و بالینی با هدف مستن سازی علمی طب سنتی اقدام نمود.

کلیدواژه ها:

ا Onosma dichroanthum Boiss ، فیتوشیمی ریشه ، توتال فنل ، فلاونوئید ، استان مازندران