تعیین میزان آلودگی عناصرکادمیوم، مس، سرب، روی ،آنتیموان و گوگرد بر اساس فاکتورهای تعیین آلودگی در خاک های شهرک صنعتی مشهد-کلات(خراسان رضوی)

محدوده مورد مطالعه در این تحقیق، شهرک صنعتی مشهد-کلات واقع در استان خراسان رضوی، شهر مشهد می باشد. با توجه به نقش عناصر سنگین در ایجاد اختلالات اکولوژیکی و تأثیر آنها بر سلامت انسان ها و سایر موجودات، و با توجه به استقرار شهرک صنعتی در اطراف شهر مشهد، اثرات زیست محیطی مخرب عناصر سنگین بر آن، مطالعه شرایط زیست محیطی این شهرک صنعتی بسیار حائز اهمیت است .در راستای این پژوهش به منظور بررسی چگونگی توزیع و روند تحرک عناصر بالقوه سمی و عوامل مؤثر بر آن در شهرک صنعتی مشهد-کلات، نمونه برداری در طی دو روز از 21 ایستگاه در این شهرک صنعتی انجام شد و نمونه های رسوبی دانه ریز(ذرات کوچکتر از 63 میکرون) مشهد-کلات طی آزمایش ICP-OES، تجزیه شیمیایی شدند. مقایسه نتایج حاصل از تجزیه نمونه ها با نمونه زمینه و استانداردهای معتبر جهانی حاکی از غلظت بالای فلزات سنگین Ag, Cd, Cu, Mo, Ni, Pb, Sb, Sn, Zn و عناصرU, S, PوAs در اکثر ایستگاه های مورد مطالعه است. در نتیجه، جهت برآورد شدت آلودگی در منطقه و هم چنین برای تفکیک اثر عوامل انسانی (آنتروپوژنیک) از عوامل طبیعی (ژئوژنیک) از فاکتور غنی شدگی(EF)، شاخص زمین انباشت (Igeo)، شاخص آلودگی(PI) و درصد عوامل انسان زاد(An%) استفاده شدکه عناصر Zn, Cu, Cr, Pb آلودگی زیادی را در شهرک صنعتی مشهد-کلات نشان دادند و ابن نشان دهنده منشأ انسان زاد این عناصر در این شهرک می باشد. نتایج به دست آمده بین عناصر آلاینده نشان می دهد که عناصر Al, Ti, Co با بقیه عناصر همبستگی منفی را نشان می دهند که ناشی از منشأ متفاوت، آزاد سازی و رسوب متفاوت این سه عنصر تحت شرایط سطحی در شهرک صنعتی مشهد-کلات است.بررسی روند تغییرات غلظت عناصر نسبت به زمینه محلی و استانداردهای جهانی نشان می دهد در مجاورت ایستگاه های مربوط صنایع ریخته گری، متالوژی و آبکاری افزایش غلظت و آلودگی عناصر سنگین یاد شده، دیده می شود.

کلیدواژه ها:

عناصر سنگین ، شهرک صنعتی مشهد-کلات ، دستگاه آی سی پی- ا ای اس ، آلودگی