جستجویی در مفهوم معماری ایرانی اسلامی تبیین ضرورت شناخت و درآمدی بر شناخت عوامل مؤثر بر آن

در تبیین مفهوم معماری ایرانی-اسلامی، رجوع به سرچشمههای اصیل اندیشه ایرانی-اسلامی که در تمام مظاهر فرهنگی این اندیشه از جمله معماری تعین یافته است، امری ضروری است. لزوم اتخاذ این روش در تبیین مفهوم فوق، به ویژه با شکلگیری جریانهای فکری که بازیابی هویت ایرانی-اسلامی در شهر و معماری معاصر را به عنوان راهکاری جهت ارتقاء کیفیت شهر و معماری مورد توجه قرار میدهند، ضروری مینماید. این ضرورت از آنجا حاصل میشود که اکتفا به قرائتهای ظاهری و مصداقی از معماری ایرانی-اسلامی و از سوی دیگر غفلت از شناخت عمیق اندیشه ایرانی-اسلامی که در طول سالیان متمادی، بر اساس اصول دین اسلام و در هماهنگی با ویژگیهای فرهنگی ایرانیان،به مثابه کلیتی واحد و منحصر بفرد شکل گرفته است، مانعی در مسیر نیل به هدف فوق بوده و سبب تشدید نابسامانیهای موجود میگردد. این نوشتار بر آن است تا با روش استدلال منطقی و رجوع به منابع مکتوب در زمینه اصول اساسی شکل دهنده به مفهوم معماری ایرانی-اسلامی، به بازخوانی این مفهوم و تبیین ضرورت پرداختن به آن در دوره معاصر بپردازد. با این هدف، در گام اول مفهوم معماری در هماهنگی با اندیشه ایرانی-اسلامی تبیین میگردد. از سوی دیگر از باب درآمدی بر چیستی سرزمین ایران و ایرانی بودن تاریخ و جغرافیا و طبیعت و نحوه تجلی آن در معماری این سرزمین نیز نکاتی بیان میشود. در نهایت این نوشتار لزوم تلقی مفهومی و نه مصداقی از موضوع معماری ایرانی-اسلامی و مقارن بودن آن با ساماندهی جریان زندگی انسان ایرانی، بر مبنای انسانشناسی و هستیشناسی ایرانی-اسلامی و فرهنگ و طبیعت سرزمین ایران را مورد تأکید قرار میدهد

کلیدواژه ها:

معماری ، فرهنگ ، طبیعت ، ایران ، اسلام