وقف: ارزش هویتی در تعامل با شکل گیری شهر اسلامی پایدار مطالعه موردی: شهر آمل

وقف سنتی پسندیده است که در ایران سابقه طولانى دارد، به طوریکه نذورات و وقف اموال به آتشگاه ها و معابد از دوران باستان متداول بوده است و در دوره اسلامى نیز با تحول در شکل و احکام آن ادامه پیدا کرده است. دین اسلام پس از پیشروی در سرزمین های مختلف، به تدریج ماهیت کالبدی و اجتماعی شهر ها را با تغییراتی برگرفته از ارزش های خود مواجه ساخت که سنت وقف جز قوی ترین این ارزش ها بوده است. در واقع این سنت از ارزش های جهان بینی دینی و مذهبی است که نقش موثری در شکل گیری ساختار فضایی شهرهای دوره اسلامی به ویژه شهرهای ایران داشته است. علاوه بر تاثیرگذاری وقف از نظر عامل کالبدی در شکل شهرها، از لحاظ حل بسیاری از مسائل اجتماعی اقتصادی نیز کارکردهای - فراوان مهمی را در زندگی روزانه و رویدادهای مذهبی ایفا می کند. از این رو مقاله حاضر با استفاده از روش تحقیق توصیفی و مطالعات کتابخانه ای و میدانی در سدد است تا اهمیت وقف و ابعاد گوناگون تاثیرگذاری آن بر روی نحوه به وجود آمدن و گسترش شهر های اسلامی ایران و ساختار فضایی شهرها به خصوص شهر آمل را بیان دارد و به توضیح تاثیر پذیری بر روی پایداری اموال و زمین های موقوفی این شهرستان می پردازد و در نهایت اهمیت نهاد وقف برای پایداری جغرافیای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ... شهر های اسلامی ایران را نمایان می سازد.

کلیدواژه ها:

وقف ، شهرهای اسلامی ایران ، شهر آمل