نشانه شناسی نقوش تسیینات سر در خانه های دزفول و شوشتر

معماری سنتی ایران سرشار از نظامات هماهنگ و استواری است که در طول تاریخ منشا خلق آثار گرانقدری در گستره فرهنگ و هنر بوده است . این نظامات که بازتابی از درک هنرمندان این سرزمین از نظامات کیهانی بوده ، از مهمترین بنیانهای شکل دهنده به معماری ایرانی بشمار میرود. کاربرد علم اعداد و هندسه در شکل دهی به کلیت و همچنین اجزا گوناگون معماری ایرانی همچون راهی برای تعین فهم هنرمندان و معماران ایرانی از قانونمندیهای جهان پیرامونشان بوده است بکارگیری اشکال و فرمهای هندسی صرفا در عرصه فرم و شکل قابل توصیف نیستند بلکه این اشکال و فرمها برتا باننده واقعیاتی هستند که درک آن تنها از راه تاویل آنها به عالم مثال و سرانجام به حقیقت مطلق امکانپذیر می باشد از این رو هر یک از نمونه های فوق نشانه و مظهری بر دلالتهای اعتقادی و مذهبی طراحان و سازندگانشان می باشند . از جمله موارد کاربرد اعداد و هندسه می توان به تزیینات آجرکاری اشاره نمود که نمونه های بارز آن در شهرهای دزفول و شوشتر به شیوه ای هنرمندانه قابل مشاهده است . در این مقاله که تلاشی با هدف نشانه شناسی این تزیینات است از نگاهی نظری و نظریه ای به بازشناسی نمادها و یافتن مفاهیم پنهان آنها پرداخته شده است و در پایان به بررسی یکی از این نمادها ، چلیپا که از جمله نشان واره هایی است که سابقه طولانی در فرهنگ ما دارد و معانی و مفاهیمی که این نماد در دل خود نهفته و بیان می کند می پردازیم