واکاوی عناصر فضایی - کالبدی تأثیرگذار به بهبود حس تعلق به مکان در شهرهای ایرانی اسلامی

یکی از معانی مهم و مؤثر در ارتباط انسان و محیط که مورد توجه معماران و طراحان بوده است، ح س تعلق میباشد. شهر مجموعهای از عناصر فضایی – کالبدی است که در سطوح مختلف چیدمان یافته و شهروندان باید با این مجموعه ارتباط برقرار کنند، که گاه به آن احساس تعلق دارند و گاه از آن گریزانند. لذا با توجه به اینکه محیط، یکی از عوامل مؤثر در حسمکان و احساس تعلق کاربران آن است، این مهم ضرورت انجام مطالعات گسترده در باب شناسایی در جهت بهبود عناصر فضایی - کالبدی مکان در ابعاد کمی و کیفی کشور را میطلبد. پژوهش حاضر یک پژوهش تحلیلی – توصیفی میباشد و جمعآوری دادهها از بین کتب و مقالات بوده است و هدف آن بازیابی و معرفی عناصر فضایی – کالبدی تأثیرگذار به بهبود ح س تعلق، بر پایه مرور متون و اسناد مرتبط در این زمینه و بررسی آراء و نظرات صاحبنظران است. پس از بررسی عوامل و عناصر مختلف و نیز طبقهبندی عوامل دخیل در آن، به تبیین دیاگرام کلی ح س تعلق پرداخته شد. نتایج حاکی از آن است که، مؤلفههای کالبدی محیط با تأثیرگذاری بر مشخصات فردی، فعالیتها، تعاملات اجتماعی و غنیسازی معانی و مفاهیم مکان در طول زمان بر ح س تعلق به مکان استفادهکنندگان اثر میگذارد. نمودارهای پیشنهادی کاربردی بوده و میتواند راهبردی برای آگاهی طراحان نسبت به چگونگی تأثیر فضا یمعماری بر ح س تعلق استفادهکنندگان فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

محیط ، عناصر فضایی – کالبدی ، ح س تعلق ، حس مکان ، روانشناسی محیط