بررسی عناصر تزیینی خانه های مسکونی دوره قاجار آمل (نمونه موردی:خانه درزی,قریشی ,مدنی)

دوره قاجار درتاریخ معماری و هنر ایران از اهمیت بسزایی برخوردار است زیرا در این دوره به دلیل مراودات ایران با غرب نوآوری و تحولات چشمگیریدر عرصه هنر و معماری و به ویژه تزیینات بنا به وجودآمدکه منجر به شکل گیری نوعی هنر تلفیقی (سنتی_غربی) در ایران گردید. شهر آمل نیز به دلیلنزدیکی به پایتخت (تهران) تحت تاثیراین تحولات قرار گرفت که به خوبی در معماری مسکونی قاجاری آمل مشهود می باشد. "نقاشی روی دیوارهبنا","گچ بری" و "تزیینات چوبی" از جمله عناصر تزیینی قابل توجه در خانه های دوره قاجارآمل می باشند.در این مقاله با استفاده از مطالعات کتابخانه ای ومیدانی به صورت مشاهده مستقیم به بررسی و دسته بندی عناصر تزیینی ونقاط اشتراک آنها در خانه های درزی, مدنی وقریشی که از نمونه های شاخصمعماری مسکونی دوره قاجار آمل می باشد پرداخته شده است .با توجه به مطالعات انجام گرفته, نقاشی های روی دیواره های این سه بنا شامل نقوش اسلیمیو هندسی, حیوانات افسانه ای, درخت سرو, ستاره, گلهای چهارپر, چهره زنان و مردان قاجاری و مناظر طبیعی می باشد. گچبری ها نیز به شکل های لوزی,دایره ای ,ستاره ای و نقوش اسلیمی دیده می شود و تزیینات چوبی بناها شامل پنجره های ارسی با گره چینی چوبی و شیشه های رنگی, نورگیرهای مشبکوکنده کاریهای چوبی روی سقف می باشد. ماهیت کلیه عناصرتزیینی این سه بنا ریشه در باورهای آیینی و معماری سنتی ما دارد که تحت تاثیر هنر ومعماری غربی در آن دوره به صورتهای متفاوتی از دوره های قبل نمود پیدا کرده است.

کلیدواژه ها:

عناصرتزیینی ، دوره قاجار ، معماری مسکونی ، هنر تلفیقی