تحلیل و ارزشیابی کتاب های علوم و مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی

مقدمه : در کشور ما و در بسیاری از کشورهای دیگر دنیا نمود اصلی برنامه ی درسی به صورت بیرونی به صورت کتابهایی هستند که در جریان آموزش مدرسه ای در اختیار دانش آموزان و معلمان قرار میگیرند تا براساس آن برنامه آموزش انجام شود، پس توجه به این وسیله آموزشی یک ضرورت است.| روش شناسی مقاله حاضر محتوای کتاب درسی علوم تجربی و مطالعات پایه ششم ابتدایی را از لحاظ مطابقت با اعمال ذهنی گلیلفرد، فرمول خوانایی فرای، روش کلوز ، روش اندرسونه و روش رومی با هدف پاسخ به این سوال که آیا پرسش ها، تکالیف، متن و تصاویر کتابهای مطالعات اجتماعی و علوم تجربی ششم ابتدایی با روشهای مورد بررسی همسوی لازم را دارد و یا فراگیر را به سطح بالای تفکر دعوت کرده یا نه مورد بررسی قرار داده است. یافته ها در پرتو هر یک از روش ها مورد کنکاش قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی و در اصل یک پژوهش تحلیل محتوای است. جامعه آماری تحقیق، کتابهای مطالعات اجتماعی و علوم تجربی پایه ششم ابتدایی و نمونه آماری کلیه پرسشها و تکالیف، متن و تصاویر کتابهای مزبور میباشد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که در طراحی پرسش ها و تکالیف کتاب علوم ششم ابتدایی در مطابقت با اعمال ذهنی گلیفورد به تفکر واگر و ارزشیاب توجه شایسته مبذول نشده است. ولی کتاب مطالعات اجتماعی ششم ابتدایی فراگیر را از لحاظ تفکر واگرا به سطح بالای ذهنی دعوت می کند، اما در این کتاب تفکر ارزشیاب نیز مورد توجه قرار نگرفته است. در بررسی با روش رومی، کتاب علوم تجربی و مطالعات اجتماعی فراگیر را بجز تصاویر علوم تجربی به پژوهش دعوت نمی کند در حقیقت بعضی موارد فعالیت بیشتر و در بعضی موارد فعالیت کمتر گنجانده شده است. تحلیل خوانایی کتاب مطالعات اجتماعی با استفاده از روش کلوز نشان داد که متنکتاب در سطح آموزشی قرار دارد. و بررسی با روش فرای (قدرت خوانایی کتب) یافته ها نشان داد که کتاب مطالعات اجتماعی در مرز پایه پنجم و ششم ابتدایی قرار گرفته است. در نهایت یافته ها در بررسی ضریب تداوم مفاهیم متن کتاب مطالعات اجتماعی با روش اندرسون نشان داد که کتاب کمتر به تداوم مفاهیم توجه کرده است که این امر نشان دهنده مشکل بودن متن کتاب است.

کلیدواژه ها:

تحلیل محتوا ، ارزشیابی ، اعمال ذهنی گیلفورد ، روش اندرسون ، روش رومی۔