حوزه عقل و شرع

سال انتشار: 1385
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 408

متن کامل این مقاله منتشر نشده است و فقط به صورت چکیده یا چکیده مبسوط در پایگاه موجود می باشد.
توضیح: معمولا کلیه مقالاتی که کمتر از ۵ صفحه باشند در پایگاه سیویلیکا اصل مقاله (فول تکست) محسوب نمی شوند و فقط کاربران عضو بدون کسر اعتبار می توانند فایل آنها را دریافت نمایند.

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

HUMANARTS05_010

تاریخ نمایه سازی: 25 مهر 1393

چکیده مقاله:

یکی از زمزمه هایی که اخیرا در مورد احاکم شرعی اسلام بلند شده است، این مسئله است که بعضی از احکام فقهی اسلام نامعقول هستند لذا چاره ای جزء تغییر آنها و معقول کردن آنها نیست.بعضی پا را فراتر نهاده و یگانه دلیل حکم شرعی را عقل می دانند. اهل سنت این بحث را به عصر رسول اکرم بر می گردانند. لیکن به طور کلاسیک و رسمی این بحث از اوایل قرن دوم هجری در کوفه که مهد فقه عقلانی بود آغاز شد. این دیدگاه از سوی امام صادق به شدت مردود ا ست. در قرن ۱۲ با ظهور اخباریگری حجت عقل مجددا مورد سئوال قرار گرفت و عده ای از فقها برای عقل در احکام شرعی دخالتی قائل نبودند که در نهایت با تلاشهای فقهایی چون وحید بهبهانی و خصوصا شیخ مرتضی انصاری تا حدودی خنثی شد. مبنای این بحث یک بحث کلامی است تحت عنوان تبعیت از مصالح و مفاسد واقعی، که از عقل به عنوان حجت خدا،امانت خدا و ... یاد کرده اند. از جمله مسائل اصولی در رابطه باعقل بحث ملازمه حکم عقل و شرع است که بعضی مطلقا آن را نپذیرفته و بعضی مطلقا رد می کنند. عمده دلیل منکرین ملازمه از قرآن آیاتی تظیر ماکنا معذبین حتی نبعث رسولا و از سنت روایاتی مر یوط به دیه انگشتان یا روایات دال بر قضای روزه حائض و عدم قضای نماز اوست. در مقابل قائلین به ملازمه در رد نظر منکرین، آیه را منحصرا در مورد عذاب دنیوی امتهای گذشته دانسته و روایات را نیز حمل کرد به قیاس به رای و افتاء به غیر علم و عقول ناقصه که از احکام ظنی عقل اند.

نویسندگان

عبدالامیر ریشه

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول