بررسی وتحلیل کمی مباحث روایی تفسیرالمیزان

روش تفسیرروایی قرآن یکی ازکهن ترین ورایج ترین روش های تفسیری بوده، به گونه ای که ازصدراسلام تاکنوندردوحوزه شیعه واهل سنت سعی وافردراین خصوص به عمل آمده است. اکنون نیزدرتفاسیرجدیدبه روایاتپیامبراکرم (ص) واهل بیت (ع) توجه می شود. گرایش روایی یکی ازجنبه های شاخص وبرجسته تفسیرالمیزان است.علامه طباطبایی ازبرحسته ترین مفسران روشمندحوزه تفسیرمعاصراست که پس از تفسیرآیات قرآن،بخشیمستقل وجداگانه تحت عنوان بحث روایی آورده ودرآن بخش به نقدوبررسی روایات تفسیری پرداخته است. ویژگی بارزوممتاز تفسیرالمیزان برخورداری ازبخشی مجزادرزمینه بحث روایی بوده و این مشخصه تفسیرالمیزانراازسائرتفاسیرروایی درطول تاریخ تاکنون متمایزوبرجسته می نماید.بحث روایی المیزان دایره المعارفی منحصربه فردازروایات تفسیری فریقین همراه بانقادی آنهاست. تولید دانش بیش ازسی وسه مقاله علمی پژوهشی و همچنین نشردوکتاب مستقل درخصوص جایگاه احادیث در تفسیر المیزان ، نشان ازگرایش فزاینده قرآن پژوهان درراستای تبیین ابعادگوناگون کیفیت وچگونگی ابعادمختلف روش تفسیرروایی علامه طباطبایی داشته است ولیکنپژوهش حاضرسعی دربررسی کمی مباحث روایی تفسیر المیزان خواهدداشت که تاکنون پژوهشی دراینخصوص گزارش وانجام نشده است.روش تحقیق حاضر استفاده ازاطلاعات موجود وشیوه گرداوری اطلاعات،روش تحلیل محتوا درنظرگرفته شده است.واحدتحلیل تمام صفحات حاوی مباحث روایی تمام 40 جلد ترجمهفارسی تفسیرالمیزان درنظر گرفته شده است.اطلاعات پژوهش پس ازفیش برداری وجمع آوری براساس چهارشاخص آماری تنظیم وبرای تحلیل های آماری آماده شده است.یافته های پژوهش حاضرتعداد 508 بحث رواییشامل 2504 صفحه درتفسیرالمیزان راگزارش داده است. 18/6 درصدمجلدات تفسیرالمیزان اختصاص به بحث روایی داشته است.به طورمتوسط درهرجلدالمیزان تعداد 13 بحث روایی آورده شده که هربحث روایی به طور میانگین شامل 5صفحه محاسبه شده است.هرجلدتفسیر المیزان به طورمتوسط دربردارنده 62/6 صفحه بحث روایی بوده است. درپایان بیشرین حجم بحث های روایی تفسیرالمیزان به ترتیب 25 موضوع گزارش گردید.شاخصهای متعددآماری نشان ازنهایت توجه واهمیت علامه طباطبایی به طرح مباحث روایی درتفسیرالمیزان براساسدوحوزه شیعه واهل سنت داشته است. این خوددلیل واضحی است که ایشان ازروایات معصومین (ع) درتفسیرشبدون بهره نبوده وبرای روایات معصومین (ع)جایگاه خاصی درتفسیرقایل بوده اند.ایشان ازکتب واحادیثفریقین به طورگسترده وفراوانی استفاده نموده است.ازنظرعلامه طباطبایی روایات تفسیری بزرگ ترین منبع برایدستیابی به معارف بلندقرآن کریم هستندکه هرمفسربایستی به این روایات رجوع نموده وازآنهادرتفسیرخود استفاده کند.

کلیدواژه ها:

تفسیرروایی ، علامه طباطبایی ، تفسیرالمیزان ، بررسی کمی