خوشه بندی روند بروز سل بین 52 کشور قاره آفریقا طی سال های 2016-2000 با استفاده از مدل آمیخته ی رشد

سابقه و هدف: سل یکی از عوامل تهدید کننده ی سلامت انسان ها در سراسر جهان است و توسط گروهی از باکتری هایی که تحت عنوان کمپلکس مایکوباکتریوم توبرکلوزیس شناخته می شوند، ایجاد می شود. در سال 2015 تقریبا 33 درصد از موارد بروز جهانی سل در قاره ی آفریقا مشاهده شده است بطوریکه نرخ بروز سل 237 مورد در هر 100000 نفر تخمین زده شده که این میزان تقریبا دو برابر میانگین جهانی است. هدف این مطالعه مدل سازی روند 17 ساله بروز سل در بین کشورهای آفریقایی با استفاده از روش مدل آمیخته رشد است. مواد و روش ها: اطلاعات مربوط به نرخ بروز سالیانه سل طی سال های 2000 تا 2016 برای 52 کشور آفریقایی از پایگاه سازمان بهداشت جهانی (WHO) تهیه شد. بمنظور مدل سازی روند بروز سالیانه سل از مدل آمیخته رشد استفاده شد. هدف این روش آماری تعیین خوشه هایی است که در طی زمان دارای روند یکسانی هستند. جهت تعیین تعداد خوشه های بهینه، مدل های مختلف برازش داده شد و پی مقدار آزمون LRT برای کلیه حالت ها ذخیره گردید. سپس مدل با تعداد خوشه های بهینه به داده ها برازش داده شد و شیب و عرض از مبدا هر یک از خوشه ها برآورد شد و کشورهای متعلق به هر خوشه مورد بررسی قرار گرفت. کلیه تحلیل ها در نرم افزار Mplus0.7 انجام شد و بدلیل کوچک بودن حجم نمونه 0.10P< معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: مدل آمیخته رشد 52 کشور افریقایی را در 3 خوشه با حجم 23، 19 و 10 کشور قرار داد. نرخ بروز سالیانه سل با شیب 1.2- در کشورهای متعلق به خوشه اول تقریبا ثابت بود. شیب 3.1- در خوشه دوم حاکی از روند کاهشی بسیار آهسته نرخ بروز سل در بین 19 کشور آفریقایی بود. اما شیب 31.1 - در خوشه سوم بیانگر کاهش بسیار چشمگیر نرخ بروز سالیانه سل در بین کشورهای بوتسوانا، جمهوری آفریقای مرکزی، گابن، کنیا، لسوتو، نامیبیا، آفریقای جنوبی،تانزانیا، زامبیا و زیمباوه طی دو دهه اخیر بود. نتیجه گیری: مدلسازی روند 17 ساله نرخ بروز سل در قاره آفریقا حاوی اطلاعات ارزشمندی درباره میزان موفقیت کشورهای مختلف در کنترل این بیماری ارائه نمود. انجام مطالعات بیشتر در راستای دستیابی به دلایل موفقیت کشورهای خوشه سوم در کاهش نرخ بروز سل ضروری بنظر می رسد.

کلیدواژه ها:

آفریقا ، سل ، نرخ بروز ، مدل