شبیه سازی جریان رودخانه با استفاده از مدل هیدرولوژیکی توزیعی Wetspa (مطالعه موردی - حوزه آبخیز بشار)

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 380

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF و WORD قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

IACUT03_013

تاریخ نمایه سازی: 29 فروردین 1397

چکیده مقاله:

مدل سازی فرآیند بارش- رواناب و پیش بینی دبی رودخانه ها یک اقدام مهم در مدیریت و مهار سیلاب ها، طراحی سازه های آبی در حوزه های آبخیز و مدیریت خشک سالی است. ضرورت آگاهی از وضعیت منابع آبی و نزولات جوی در حوزه های آبریز مختلف برای اجرای طرح های آبی از یک سو و وجود نداشتن شبکه مناسبی از ایستگاه های اندازه گیری پارامترهای هواشناسی و آب شناسی از سوی دیگر، اهمیت استفاده از روش های غیرمستقیم برای شبیه سازی جریان و محاسبه حجم رواناب در حوزه آبریز را بیشتر آشکار می سازد. در بین روش های غیرمستقیم، فنون پیشرفته ای نظیر سنجش ازدور (RS) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) که امکان اطلاع از شرایط حوزه از جنبه های مختلف و تجزیه وتحلیل سریع تر و دقیق تر این اطلاعات را میسر ساخته اند، جایگاه ویژه ای در مطالعات هیدرولوژیکی و منابع آبی یافته اند. مدل wetspa نمونه ای از این مدل هیدرولوژیکی توزیع یافته مکانی است که با هدف رسیدن به راهبردهای مدیریت پایدار آبخیز طراحی و ساخته شد. شبیه سازی فرآیند بارش- رواناب در حوزه آبریز از دیدگاه درک بهتر مسایل هیدرولوژیکی، پیش بینی جریان، مدیریت منابع آب، مهندسی رودخانه، سازه های کنترل سیل و ذخیره سیلاب اهمیت ویژه ای دارد. مدل Wetspa بر اساس شبکه سلولی و در مقیاس حوزه آبریز عمل می کند و درنتیجه عملکرد آن به صورت پیوسته است. در این پژوهش ابتدا جریان روزانه رودخانه حوزه بشار استان یاسوج، با استفاده از مدل wetspa در محیط GIS و با شرایط کاربری اراضی فعلی شبیه سازی شده و بعد از کالیبراسیون و اعتبار سنجی مدل به تحلیل تاثیرات تغییر کاربری بر روی جریان به ویژه دبی پیک جریان پرداخته شد. برای این منظور نقشه کاربری بهینه حوزه با استفاده از مدل آمایش سرزمین مخدوم تولید شد و مجددا جریان رودخانه به وسیله مدل شبیه سازی گردید. نتایج حاصل از به کارگیری مدل wetspa در حوضه آبریز بشار دقتی معادل 80 درصد را بر اساس ضریب ناش- ساتکلیف (NS) نشان می دهد. همچنین شبیه سازی جریان به صورت کاربری بهینه نشان داد که هیدروگراف جریان رودخانه با تاخیر به اوج خود می رسد و در مقایسه با هیدروگراف کاربری فعلی دیرتر فروکش می کند. علاوه بر این دبی اوج هیدروگراف نیز بعد از تغییر کاربری بهینه پایین آمده است.

نویسندگان

پژمان سلیمی طاری

دانشجوی ارشد مهندسی عمران، دانشکده عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج

آرش اسدی

استادیار گروه مهندسی عمران، دانشکده عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج