برآورد معادله تعرفه و محاسبه میزان بهینه حمایت تعرفه ای در بخش کشاورزی

کشاورزی یکی از بخشهای اصلی اقتصاد ایران است که به سبب سهم آن در تولید ناخالص ملی ، اشتغال ، بخش خارجی و تامین امنیت غذایی باید مورد توجه خاصی در حیطه سیاستهای تجاری قرار گیرد . در این تحقیق با استفاده از تئوری " سیاست تجاری از دیدگاه اقتصاد سیاستی " 3 معادله تعرفه بخش کشاورزی ایران برای 156 محصول عمده در 24 فصل مشمول موافقتنامه کشاورزی در سال )1383 بر اساس آخرین اطلاعات موجود ) بر آورد گردیده و تاثیر و میزان معنی دار بودن متغیرهای سیاستی شامل ضریب تمرکز، نسبت نفوذ واردات ، تجارت درون صنعت ، درجه فرآوری و دستمزد بر روی تعرفه های محصولات تشریح شده است . مدل با استفاده از نرم افزار Eviews-3 و با استفاده از روش OLS برآورد گردیده است . نتایج حاصل از برآورد معادله تعرفه بخش کشاورزی نشان می دهد که متغیرهای اقتصاد سیاستی لحاظ شده در مدل در سطح بالایی معنی دار شده و علائم ضرایب به دست آمده هماهنگ با نتایج تجربی و تئوریکی مبانی نظری تحقیق بوده است . در این میان متغیرهای ضریب تمرکز، تجارت درون صنعت و درجه فرآوری اثر مثبت و متغیرهای نسبت نفوذ واردات و دستمزد اثر منفی بر روی وضع تعرفه ها داشته اند . سپس ، شاخص حمایت سیاستی محصولات مورد مطالعه به همراه نرخ تعرفه مطلوب سیاستی محاسبه میگردد . همچنین تحلیل اقتصاد سیاستی ما را قادر به تفکیک دو مجموعه از محصولات با حمایت بالا و پایین تعرفه ای می سازد . نتایج کلی نشان دهنده این واقعیت است که محصولات فرآوری بخش کشاورزی شامل فرآورده های سبزیجات و میوه ها بیشترین حمایت تعرفه ای را دریافت کرده اند . بنابراین کاهش سریع تعرفه ها در مورد محصولات دارای تعرفه بالا و با شاخص حمایت بالا از نظر سیاستی هزینه بر نبوده و لذا هر چه سریعتر بایستی صورت پذیرد اما کاهش سریع تعرفه در مورد محصولات دارای تعرفه بالا اما دارای شاخص حمایت پایین هزینه بر بوده ومستلزم دوره تعدیل بلندمدت است .

کلیدواژه ها:

حمایت تجاری ، محصولات با حمایت بالا و پایی ن تعرفه ای ، شاخص حمایت سیاستی ، متغیرهای سیاستی ، بخش کشاورزی