کنکاشی پیرامون نقش موثر کالبدی-فضایی مساجد معاصر در ترجمان اصل سیر از کثرت به وحدت (مورد پژوهی: ایران و عربستان)

در فضای کالبدی متکثر شهرهای کشورهای اسلامی، مسجد به عنوان نقطه ای وحدت آفرین در بین جوامع مسلمان به شمار می رود.ویژگی وحدت به عنوان وجه تمایز معماری اسلامی از معماری سایر فرهنگ ها، به بهترین نحو در معماری مساجد اسلامی هم در کالبدو هم در فضا تجلی یافته است. مساجد کشور عربستان به لحاظ گستردگی مکانی- زمانی و به عنوان نقطه شروع شکوفایی هنر اسلامی ونیز القاء زمینه های وحدت آفرینی حائز اهمیت است. کشور ایران هم به عنوان یک کشور پذیرای اسلام با سوابق درخشان در ساخت مساجد اسلامی و یگانه آمیزشگر بی نظیر تمدن اسلام با تمدن کهن خود مورد بحث قرار گرفته است. اینکه الگو های نوین ساختمانیمساجد معاصر چگونه در جهت سیر از کثرت عناصر به انسجام کالبدی و ماهوی دست یافتند سوال اساسی این تحقیق می باشد. به نظرمی رسد انتظام فضایی عناصر مسجد در غنا بخشیدن به وحدانیت فضایی در مساجد معاصر به ویژه در کشورهای ایران و عربستان قابل تأمل است. لذا این پژوهش طی مطالعات کتابخانه ای به شیوه ای توصیفی- تحلیلی با معیار قرار دادن اصل سیر از کثرت به وحدت وباتکیه بر عوامل وحدت بخشی در کثرت نظیر تعادل، تقارن، تطابق و.. به تحلیل وحدت صوری و شکلی در کالبد مساجد پرداخته است.تحقیق حاضر، با مرور تعاریف پایه و شناسایی مؤلفه های وحدت بخش در کالبد مساجد معاصر، در ادامه به تحلیل اصل سیر از کثرت به وحدت در مساجد معاصر دو کشور ایران و عربستان پرداخته و در نهایت عوامل مشترک وحدت بخش استخراج شده است. نتایج این بررسی روشن می نماید که مساجد معاصر در دو کشور ایران و عربستان به لحاظ تمرکز بر اصل سیر از کثرت به وحدت وجوه مشترک فراوانی داشته و تقابل های این دو کشور تنها در چگونگی تجلی این مفاهیم به زبان معاصر می باشد

کلیدواژه ها:

اصل سیر از کثرت به وحدت ، مساجد معاصر ، کشور ایران و عربستان