نقش عناصر اصلی معماری در رعایت حرمت و محرمیت و بازتاب آن در دنیای معاصر

اصل حرمت و محرمیت یکی از اصول اساسی و بنیادین حاکم بر فضای معماری و جهانبینی ماست که قدمتی به درازای عمر آدمی دارد چراکه این مهم، جزو ویژگیهای ذاتی و فطری انسان و ابزاری نیرومند برای بروز افکار و منش اجتماعی اقوام و ملل مختلفبوده است. چنین بهنظر میرسدکه خلق فضاهای هوشمندانه درساخت کالبد درونی بناها یکی از ایدهآلهای معماری سنتی و اسلامی محسوب میشود تا در عین ظرافت و زیبایی پاسخگوی نیازهای متعالی و معنوی ما باشد. خواستههایی که امروزه ما آنها را در عناصری غیر از فضاهای ملموس و مشخص و غالبا در اشیای پیرامونمان جستجو مینماییم و این نقص بزرگی است که انسانمعاصر را از ارزشهای گذشته معماری اسلامی دور کرده است. ساختمان سازی فعلی در عرصه ی معماری امروز ما نیازمند تفکری است که آگاهانه و با علم به پیشینه ی معماری مقدس گذشته مان سعی در تعدیل آن و مطابق ساختن معماری آن دوره با زمان معاصر دارد. معماری ایرانی، همانند دیگر جنبههای اجتماعی ما تحت تاثیر تعالیم ارزشمند دین مبین اسلام به حفظ حریمخصوصی و چهارچوب امن خانهها اهمیت ویژهای داده است و این فرآیند در عناصری همچون؛درب های ورودی,دالان ها,پنجره های محراب گونه و نورگیر های مشبک که تعالی بین نور خارج و داخل ایجاد میکنند بدون اینکه خلوت اهل خانه را برهم زدهباشند,دیوار های بلند حیاط و اتاق ها,نحوه قرار گرفتن شبستان ها نسبت به دالان های ورودی در ابنیه های اسلامی کاملا مشهودو قابل تأمل است و ذهن هر معمار زبردستی را به خود مشغول میسازد.دراین مقاله سعی نگارنده برآن بوده است تا ضمن بررسی اهمیت و جایگاه عناصر مذکور در معماری ایرانی- اسلامی گزارشی هرچند مختصر از ایجاد و خلق ماهیت وجودی حرمت و محرمیت در خصوصیسازی فضای منازل مسلمانان با پرداختن به ابنیه سنتی ارائه دهد، تا درعین رعایت امنیت روانی افراد جامعهبه حفظ حریم شخصی انسانها در ساختمانسازی مدرن و معاصر پرداخته شود.

کلیدواژه ها:

ابنیه های سنتی ، امنیت روانی ، حرمت و محرمیت ، دنیای معاصر ، معماری اسلامی