ارزیابی تحمل به خشکی ارقام مختلف گندم با ا ستفاده از برخی شاخص های مقاومت به خشکی در استان خوزستان

امروزه به دلیل کمبود بارندگی و آب در سراسر کشور بحث توجه به کشت گیاهان زراعی مقاوم به خشکی و روش هایی که بتوان در آب مصرفی صرفه جویی نمود بدون آنکه عملکرد گیاه را تحت تأثیر خود قرار دهد بیش از پیش مورد توجه محققین قرار گرفته است بویژه در استان خوزستان هم از نظر میزان و پراکندگی بارندگی که در مناطق دیم کشور به حساب می آبد و هم از نظر میزان درجه حرارت که نسبت به سایر استان های کشور بسیار گرمتر بوده و تبخیر و تعرق گیاهان در آن استان بسیار بالاتر است بنابراین به منظور دستیابی به گندم های مقاوم به خشکی در استان خوزستان ازمایشی با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه دزفول انجام شد. رژیم های رطوبتی نیز شامل آبیاری کامل و قطع آبیاری بعد از مرحله گلدهی بود. نتایج نشان داد که اثر محیط بر وزن هزاردانه ، عملکرد دانه ،تعداد دانه در مترمربع، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک، درسطح احتمال 1% معنی دار است. همچنین شاخص های مقاومت به خشکی شامل: HM (میانگین هارمونیک)و MP (میانگین باروری) و STI(تحمل به خشکی) و GMP (میانگین باروری هندسی) بسیار معنی دار بود. اختلاف بسیار معنی داری نیز بین کلیه شاخص ها وعملکردهای ارقام در حالت بدون تنش و تنش وجود داشت که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی و امکان انتخاب برای مقاومت به خشکی بود. در شرایط تنش و بدون تنش بیشترین عملکرد و نیز بیشترین، HM,GMP,STI,MP متعلق به ارقام 1 و 2و 10 و 14 بود. نتایج نهایی گویای این موضوع است که ژنوتیپ های 10 ، 2، 1 ،14 در شرایط تنش خشکی عملکرد بالاتری نسبت به سایر ارقام داشته اند و از نظر شاخص ها نیز به عنوان ژنوتیپ برتر در منطقه مورد مطالعه معرفی می گردند.

کلیدواژه ها:

شاخص های تحمل ، گندم ، تنش خشکی