بزمرخز اهمیت و خصوصیات تولیدی آن در کردستان

بز مرخز بنام محلی )بزنه م هر ه ز( تنها بز تک پوششی کشوراست. که فقطمولد الیافی براق، ظریف و نرم با نام محلی )م هره ز( تولید می کند. ایننژاد قبلا در جنو بغربی استان آذربایجان غربی، بخ شهای غربی استانکردستان و شمالغربی استان کرمانشاه وجود داشته ولی در حال حاضربه تعداد کم در شمالغربی استان کردستان و بالاخص بخ شهای آلوت وآرمرده شهرستان بانه پراکنده است. هدف اصلی از پرورش بز مرخز تولیدالیاف در درجه اول و تولید گوشت در درجه دوم است. الیاف تولیدی بهرنگهای سفید، سیا ه،خاکستری و طی فهای مختلف رنگ قهو های دیدهم یشوند. درزیستگاه اصلی پرورش بز مرخز )آلوت و آرمرده بانه( یکیا چند خانوار یک واحد تولیدی بنام «کوخ » تشکیل داده، در مساحتمشخصی از مراتع مشجر منطقه اقدام به پرورش این بز به تنهایی یا همراهبا تعداد محدودی بز مویی و گوسفند م ینمایند. علاوه بر دامداری، زراعت،باغبانی و صیف یکاری مختصری در واحدهای تولیدی صورت م یگیرد.منبع غذایی این بزها در فصل رویش، گیاهان، مرتع و در سایر مقاطعسال غالبا برگ درختان بلوط است. در حال حاضر اقتصاد خانوارهایپرورش دهنده بز مرخز کاملا به درآمد حاصل از آن وابسته بوده و بز مرخزنقش اساسی وحیاتی را در شیوه بهر هبرداری سنتی موجود ایفاد م یکند.براساس نتایج حاصل از رکورد گیری ایستگاه تحقیقات بز مرخز میانگینوزن تولد، وزن سه ماهگی، شش ماهگی و یکسالگه به ترتیب: 61 / 2،14/11 ، 16/37 و 27 / 25 کیلو گرم و صفات مربوط به الیاف پوششینظیر: ظرافت، طول دسته الیاف، الیاف حقیقی، الیاف مدولایی و الیافکمپ به ترتیب: 32 - 29 میکرون، 16 - 14 سانتی متر، 94 - 92 ، 5- 3 و2-4 درصد و بلاخره متوسط وزن بیده 1000 - 700 گرم بدست آمد.اطلاعات در زمینه چالش ها و برنامه های پیشنهادی و همچنین پژوهشهای انجام شده در طول دو دهه اخیر بر روی این نژاد با ارزش در اینمقاله آورده شده است

کلیدواژه ها:

ذخایر ژنیتیکی ، بزمرخز ، خصوصیات تولیدی ، الیاف پوشی کردستان