پهنه بندی اقلیمی مناطق کویری، بیابانی و سواحل مکران با استفاده از روشهای آماری چند متغیره در دوره سرد سال

آب و هوا بر تمام جنبه های زندگی انسان اثر می گذارد و بشر امروزه جهت توسعه ی مراکز شهری و صنعتی، توسعهکشاورزی و افزایش منابع غذایی، نیازمند افزایش اطلاعات اقلیمی مناطق مختلف و شناخت دقیق اقلیم هر منطقه است. بههمین دلیل در این مطالعه با استفاده از روش تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای، اقدام به شناسایی عناصر اصلی اقلیمی منطقهکویری، بیابانی و سواحل مکران و پهنه بندی اقلیمی این منطقه به عنوان مناطق آسیب پذیر اقلیمی شده است. لذا در اینپژوهش شناخت و پهنه بندی اقلیمی 9 استان واقع در این مناطق با روش های آماری چند متغیره (تحلیل عاملی و تحلیلخوشه ای) انجام گرفته است. برای این منظور از 18 عنصر اقلیمی در 20 ایستگاه سینوپتیک منطقه در طول دوره آماری 30ساله (2015-1985) در نیمه گرم سال (فصل پاییز و فصل زمستان) استفاده شد. روش تحلیل عاملی مورد استفاده در این تحقیق تحلیل مولفه های اصلی می باشد. از بین انواع چرخش در تحلیل عاملی، دوران واریمکس مناسبترین بار عاملی را برروی ایستگاه های مطالعاتی ایجاد کرد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که آب و هوای این منطقه ساخته 4 عامل استکه به ترتیب دما (38.45 درصد)، بارش (21.7 درصد)، دامنه تغییرات دما (17.65 درصد) و باد (12.64 درصد) بیشترین رفتاراقلیمی استان را توجیه میکنند. بنابراین این 4 عامل 91 درصد از واریانس کل منطقه را تبیین می کنند. در ادامه جهت تشخیصنواحی همگن اقلیمی یک تحلیل خوشهای سلسه مراتبی تراکمی با استفاده از روش پیوند متوسط بر روی آرایه نمرات عاملیصورت گرفت. نتایج حاصل از تحلیل خوشهای و پهنهبندی اقلیمی بر اساس عوامل اقلیمی موثر نشان داد که در نیمه سردسال 3 ناحیه اقلیمی متفاوت نزدیک بهم منطقه وجود دارند. این سه ناحیه عبارتند از: اقلیم خشک، بسیار خشک، خشک ساحلی.

کلیدواژه ها:

پهنه بندی ، تحلیل عاملی ، تحلیل خوشه ی ، کویری ، بیابانی ، مکران