نمادشناسی فرم های بنیادین کره و مکعب و تربیع دایره در معماری مقدس اسلامی

هدف از این پژوهش آشکار ساختن مبانی موجود در معماری اسلامی به واسطه کشف معانی دو فرم اصلی آن یعنی کره و مکعب و به تعبیر دیگر در دسترس سه بعدی دایره و مربع است. مسیله اصلی در این پژوهش معناشناسی دایره و مربع در معماری مقدس و به ویژه در معماری مقدس اسلامی است. و پرسش محوری این است که این دو فرم در معماری قدسی به طور عام و نه در معماری قدسی اسلامی به طور خاص حاوی چه معانی هستندو در چه نقشی ایفا می کنند. از سوی دیگر به مسیله تربیع دایره که در بردارنده هر دو فرم و فرآیند تبدیل شدن آن ها است و منابع ابعاد آن پرداخته شده است یکی از کلیدها در فهم معماری مقدس است. در روش شناسی از رویکرد تفسیری و همچنین از دانش نماد شناسی استفاده شده است و تحلیل ها به خصوص براساس روش قیاسی بوده است و همچنین مطالعات تطبیقی مورد توجه بوده است. در اینجا معانی که به شکل هم زمان از طرق مختلف به دست می آید و تایید گرفتن از مدارس سنتی و به شکل خاص، تایید گرفتن از منابع اصلی اسلامی مانند قرآن حکیم و مضامین احادیث اسلامی، ملاک برای اعتبار سندی نتایج بوده است. تخم کیهان و ارتباط با کنش آفرینش، آسمان، اثیر، زمان و روح معانی هستند که برای کره و دایره حاصل شده است از سوی دیگر ابدیت، حقیقت، مادیت کامل، زمین و خاک معانی هستند که برای مکعب و مربع به دست می آیند. در تربیع دایره این ها به هم می پیوندند و معانی از صعود روح و یا از سوی دیگر مادیت یافتن روح را تجسم می بخشند. به این ترتیب معماری مقدس تجلی است از روح و تجلی مادی روح را در فرم ها نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

معماری مقدس ، معمارس اسلامی ، نمادشناسی ، حکمت معماری ، تربیع دایره