مقایسه تحلیلی عناصر خیز و شر در نقاشی قهوه خانه ای روز محشر محمد مدبر و اثر قضاوت آخر از فرا آنجلیکو

مقوله خیر و شر یکی از پرطرفدارترین مضامین آثار هنری در طول تاریخ هنر بوده است. در این میان رویارویی دو جبهه خیر و شر، در واقعه قیامت از دیگر موضوعاتی است که آثار هنری بسیاری تحت تاثیر عظمت آن خلق شده اند. پرده روز محشر اثر محمد مدبر، نقاش قهوه خانه ای ایران، و قضاوت آخر اثر فرا آنجلیکو، هنرمند ایتالیایی رنسانس آغازین، از آن جمله اند. در مقاله پیش رو، این دو اثر بر اساس منابع گرد آوری شده کتابخانه ای مورد ارزیابی تحلیلی و محتوایی قرار گرفتند تا پاسخی به این پرسشها باشد که مفاهیم بصری خیر و شر در روز محشر از منظر این دو هنرمند با دو باور، فرهنگ، جغرافیا و تاریخ مختلف چه وجه تشابه و چه تفاوتهایی یافته است و محتوای باور مدار خود را با چه ویژگی به تصویر کشیده اند در اینجا به طور خاص، تاثیر آموزه های دینی اسلام و مسیحیت بر نوع و شیوه روایت هنرمندان در به تصویر کشیدن عناصر خیر و شر رویداد عظیم رستاخیز مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. نکته قابل توجه در دو اثر روز محشر محمد مدبر قضاوت آخر فرا آنجلیکو از نظر ترکیب بندی و چیدمان شخصیتهاب باور مدار و کافر و برخوردار هنرمندان با نحوه اجرای آنان است. این مقاله به طور کلی بر این امر تاکید دارد که اشتراکات غالب در این دو اثر را از منظر بیان مفاهیم و ادراکات دینی مورد بررسی قرار دهد. یافتن تفاوتهای صوری این دو اثر از آنروست که بی تردید در بیان تصویری هنرمندان ادیان مختلف تفاوت شیوه اجرا محقق می گردد. پژوهش حاضر بر مبنای این فرضیه شکل گرفته که تفاوتهای دینی، مذهبی، هنرمندان در جغرافیا و تاریخ مختلف اگر چه ایجاد گر تنوع برخورد روش اجرا را ایجاد می کند، ولی موضوع جهان شمولی چون روز رستاخیز، منجر به خلق آثاری می گردد که بر خلاف تفاوتهای ظاهری و صوری، حسی یکسان را به مخاطب القا می کند و این امر خبر از فطرت یگانه بشر در تشخیص نشانه های خیر و شر دارد.

کلیدواژه ها:

روز محشر ، خیر و شر ، نقاشی قهوه خانه ای ، محمد مدبر ، فرا آنجلیکو