جایگاه خط در نشان دادن هنر دینی در معماری اسلامی

یکی از ویژگی های هنر ایران بخصوص در دوره اسلامی تزیین سطوح اثار هنری با نقوش متنوع زیباست.میان همه ی هنر ها خوشنویسی و خطاطی شاید یگانه هنری باشد که در طول زندگی مورد استفاده همگان قرار میگیرد وکیست که خود را از این هنر بی نیاز بداند و علاقه ای به خوش نوشتن نداشته باشد.خوشنویسی از عناصر اساسی و هویت بخش در معماری است و معماری اسلامی بدون استفاده از خط ، فاقد هویت است اما همین که خط بر معماری می نشیند،آن معماری دارای شناسنامه می شود. از انجایی که نوعی تفکر و معرفت به زیبای در هنر اسلامی نهفته است میتوان خط را در قالب هنر اسلامی و در معماری مساجد به کار ببریم. کتیبه نگاری ، فضا را از روح قرآن و کلام الهی عطرآگین کرده و به ماده و فضا هویت و معنا می بخشد اکثر کتیبه های دوران اسلامی برگرفته از آیات قرآنی،احادیث و متون ادبی و سیاسی و تاریخی و اجتماعی می باشند.خطوط کتیبه ها اصولا کوفی،ثلث،نسخ و نستعلیق بوده اند.و از این میان خط بنایی ملهم از خط کوفی در هماهنگی با سطوح بناها و مصالح به کار رفته در ان ها جلوه ویژه و منحصر به فردی در کتیبه ها و تزیینات ایجاد نموده است. مسجد اولین بنایست که در قالب معماری اسلامی ساخته شد و همچنین پایگاه اجتماعی مسلمانان بشمار می رود به تزیین آن توجه خاصی شده است و به همین جهت ما بیشتر در بخش معماری اسلامی به معماری مساجد می پردازیم بنابراین می توان گفت اولین جایگاه تجلی هنر اسلامی، مسجد بوده است و مساجد از بخش های متنوعی از جمله محراب،گنبد،ایوان،مناره و... ساخته شده است استفاده از خطوط جایگاه ویژه ای در انها دارد .و در نوشتار حاضر براساس مطالعات کتابخانه ای و بررسی مستندات موجود بر همین اساس این واژه سعی بر ان دارد به بررسی انواع خط و همچنین جایگاه ان در نشان دادن هنر دینی در در معماری اسلامی بپردازد.

کلیدواژه ها:

هنر دینی ، معماری اسلامی ، تزیینات ، خط