بررسی تطبیقی الگوی منازل سازمانی و محلات سنتی در شهرنشینی ایران (نمونه موردی: کوی آب و برق اهواز (گیت بوستان))

تا پیش از عصر صنعت، محله به عنوان به عنوان الگویی پایدار و اصلی ترین واحد روابط اجتماعی در شهر، ساختار کالبدی- اجتماعی شهر ها را به صورت تدریجی، ارگانیک و مشارکتی شکل می داد. دوگانه انسان- ماشین و رشد شتاب زده شهرها، آسیب های فراوانی به ساختار اجتماعی- کالبدی محلات و شهرها وارد نمود. در پی آن نظربه پردازان غربی الگوهای مختلفی جهت حل معضل سکونت در عصر جدید ارائه دادند. در ایران نیز طرح های توسعه شهری بر مبنای این الگوها شکل گرفت. اگرچه امروزه با گسترش روز افزون ارتباطات و دسترسی آسان بین نقاط مختلف شهر، وابستگی افراد به قلمرو سکونتی و خدمات آن کاهش یافته است، لیکن نیاز به ارتباط چهره به چهره هنوز زوال نبافته و اهمیت طراحی محله در توانایی آن برای ارتقا تعاملات اجتماعی و چارچوبی برای یکپارچگی اجتماعی، در دیدگاه های متعددی مورد تایید قرار گرفته است لذا هدف از این پژوهشبررسی تطبیقی ساختارهای مسکونی معاصر در ایران از نظر کالبدی- اجتماعی با الگوی محلات سنتی و بررسی اهمیت مولفه های اجتماعی در شکل گیری الگوهای معاصر است. لذا به مقایسه کوی آب و برق؛ به عنوان نمونه ای که مستقیما محصول نظریات عصر صنعت می باشد؛ با الگوی محلات در شهر نشینی ایران پرداخته است. منابع تحقیق، مطالعات میدانی، اسناد کتابخانه ای و مطالعات و پژوهش های موجود است. یافته های تحقیق نشان می دهد در نمونه مورد مطالعه، علاوه بر مجاورت ساکنین بر اساس اشتراکات شغلی و فقدان اشتراکات عمیق و ریشه دار میان آنها که منجر به انسجام اجتماعی ضعیف می گردد، به دلیل عدم توجه به مولفه های اجتماعی در طراحی، سوی گیری کالبدی نیز به شکل گیری فضاهای اجتماعپذیر و تعامل محور منجر نشده و عدم توجه به اصل سلسله مراتب در طراحی مجموعه سبب شده است هر واحد مسکونی به صورت جزئی مستقل از سایر واحد ها قرار گیرد و در نهایت از اجتماع محلی منفک و محروم گردد.

کلیدواژه ها:

تعاملات اجتماعی ، توسعه شهری محله سنتی ، منازل سازمانی