تحلیل مدلهای اوراق صکوک استصناع به منظور دسته بندی و ارائه فرآیند انتخاب مدل عملیاتی

ابزارهای تامین مالی اسلامی صکوک عبارتند از گواهی های که بیانگر مالکیت مشاع مجموعه ای از دارایی ها و پروژه ها و یا منافع حاصل از آنهاست.صکوک استصناع یکی از مجموعه چهارده گانه صکوک است که توسط سازمان حسابداری و حسابرسی موسسه های مالی اسلامی تعریف شده است. صکوک استصناع نیز مانند تمامی ابزارهای تامین مالی دارای مزایا و معایبی است. متخصصان علوم اسلامی نیز به منظور رفع این عیوب و افزایشجذابیت این اوراق روشهای عملیاتی و مدلهای ترکیبی متنوعی را مبتنی بر صکوک استصناع تعریف کرده اند. اما تاکنون دسته بندی جامعی از اینمدلهای عملیاتی صورت نگرفته است. در این پژوهش با تحلیل محتوایی فرآیندهای این مدلها به ارائه دسته بندی این اوراق پرداخته ایم. از میان روش های عملیاتی دو دسته بندی روش عرضه مستقیم/غیرمستقیم و روش تسویه کوپن دار/کوپن دارصورت پذیرفت و از میان مدلهای ترکیبی نیز 5 دسته بندی شامل استصناع عادی، استصناعواجاره عادی، استصناع و اجاره به شرط تملیک ، استصناع واجاره با اختیار فروش و استصناع و اجاره با اختیار خرید صورت پذیرفت. در ادامه نیز فرآیند انتخاب مدل عملیاتی صکوک استصناع بر مبنای دسته بندی فوق صورت تعریف گردید. هر کدام از مدلهایترکیبی می توانند به دو روش مستقیم یا غیر مستقیم و همچنین بدون کوپن یا کوپن دار عملیاتی گردند. بهره مندی صکوک استصناع از چنین تنوع ترکیبی و عملیاتی باعث افزایش جذابیت این اوراق گردیده و آن را به ابزاری مناسب برای تامین مالی پروژه محور تبدیل نموده است

کلیدواژه ها:

صکوک ، صکوک استصناع ، مدل عملیاتی ، دسته بندی