بازشناسی مفهوم بادگیر در معماری ایران و مقایسه عملکرد آن در دو اقلیم مختلف گرم و خشک و گرم مرطوب

بادگیر یکی از عناصر تاریخی معماری ایران است که با رویکرد اقلیمی در معماری بومی مناطق گرم خشک و گرم و مرطوب ایران احداث گردیده و به صورت کانالی عمودی در سیمای برخی شهرها خودنمایی می کند. این عنصر که به عنوان یک سیستم سرمایشی ایستا شناخته شده است بدین ترتیب عمل می کند که، با وزش باد، هوا وارد ستون بادگیر شده ، گرمای هوا به سطوح داخلی دیواره بادگیر منتقل و در نهایت هوای خنک وارد ساختمان می شود. مهمترین مزیت بادگیرها خنک سازی هوا بدون به کارگیری انرژی الکتریکی است . بیش از هزار سال است که این شاهکار مهندسی در مناطق گرم ایران زمین با برقرای یک جریان هوای ملایم ، آسایش را در فصل گرم تابستان به خانه ها و فضاهای مسکونی آورده است. روش تحقیق نوشتار حاضر ، تحلیلی - مروری - توصیفی می باشد که در آن سعی شده، با مراجعه به کتابخانه و اسناد و مدارک معتبر ، به شناسایی انواع بادگیرها و نیز کاربرد و شکل آن ها پرداخته شود. همچنین با مقایسه بادگیرها، در دو شهر یزد و بندرلنگه، سعی بر شناسایی تفاوت ها و شباهت های ساختاری ، سازه ای این عنصر کهن معماری ، در دو اقلیم متفاوت ایران بر آمده ایم و در نهایت، یافته اصلی پژوهش در رابطه با مقایسه تطبیقی بادگیرهای شهر یزد و بندرلنگه به صورت جدولی ارائه گردیده است.

کلیدواژه ها:

بادگیر ، عنصر معماری ، اقلیم ، معماری بومی ، خنک سازی