ارزیابی کیفیت محیط شهری در مجتمع های مسکونی با تکیه بر حس تعلق به مکان ( نمونه موردی : شهرک اکباتان، تهران )

رشد سریع شهرها و توسعه کالبدی آن موجبات بروز بحران های مختلف در زندگی شهری نظیر مشکلات محیطی و نزول کیفیت محیط شهری را حاصل آورد. در پی این امر لزوم توجه به مفهوم کیفیت محیط شهری و ارتقای آن در محیط های سکونتی در کنار توجه به مسایل کمی بیشتر احساس گردید. در ایران نیز به دنبال افزایش شهرنشینی و سرعت بالای تغییرات در بافت های شهری بدلایل مختلف کیفیت محیط شهری در نواحی شهری به شدت افول پیدا کرده است. با این وجود معضل فقدان یا سطح نازل کیفیت محیط شهری در محدوده های مسکونی منحصر به کشورهای جهان سوم نبوده و در کشورهای پیشرفته ی صنعتی نیز به مثابه ی یکی از مهمترین چالش های پیش روی نظام سیاست گذاری و مدیریت شهری این کشورها محسوب شده و در نتیجه می توان آن را مساله ای با وسعت و دامنه ی جهانی دانست. در این میان بحث کیفیت محیط شهری در مجتمع های مسکونی به واسطه ی برخورداری این سکونت گاه ها از ویژگی هایی نظیر سطح بالای تراکم جمعیتی و ساختمانی و تمرکز در محیطی محصور و بعضا فاقد ارتباطی ارگانیک با ساختار شهر،دارای حساسیت و پیچیدگی مضاعفی نسبت به سایر بافت های مسکونی است. در این مقاله با هدف ارزیابی کیفیت محیط شهری در مجتمع های مسکونی و ارایه راهکارهای مناسب جهت ارتقای شرایط کیفی محیط شهری این مجتمع ها، سعی بر آن است که معیارها و شاخص های تاثیرگذار بر میزان کیفیت محیط شهری این محدوده های مسکونی شناسایی شده تا بتوان با استقرار آن ها در چارچوب یک مدل ارزیابی سطح کیفیت محیط شهری در محدوده ی مورد مطالعه و میزان رضایتمندی ساکنین از محیط سکونتشان پرداخت. روش انجام این تحقیق بر مبنای تکنیک تحلیل رگرسیونی چند متغیره سلسله مراتبی و مدل مورد استفاده در فرآیند تحلیل نیز به مدل ارزیابی کیفیت محیط شهری موسوم است. در این میان جزء معیارهای سطح آخر مدل، مبنای تنظیم پرسشنامه ی تحقیق قرار گرفته و بر اساس میزان نظر ساکنین محیط مورد امتیازدهی قرار گرفته اند. در نهایت پس از انجام تحلیل های آماری مناسب، سطح کیفی محیط شهری در محدوه ی مورد مطالعه (شهرک اکباتان) در حد متوسطی ارزیابی و وجود رابطه ی معنی دار بین معیارها و جزء معیارهای واقع در سطوح مختلف با متغیر وابسته ی کیفیت محیط شهری تایید شد.

کلیدواژه ها:

کیفیت ، محیط شهری ، کیفیت محیط ، کیفیت محیط شهری ، مجتمع های مسکونی