بررسی هنر منبت کاری در تزیینات معماری ایران به شیوه سنتی و پیشرفته

منبت کاری همان طرح های برجسته مانند گل و گیاه روی چوب بوده که با کنده کاری صورت می گیرد این کار به دو روش سنتی و پیشرفته از گذشته تا به امروز صورت گرفته است. قدیمی ترین آثار موجود از منبت کاری می توان منبت کاری موجود دو جفت در از آرامگاه سلطان محمود غزنوی که در شهر اگرا هند، درب چوبی مسجد بایزید بسطامی، اشاره شود. از جمله شهرهایی که می توان به آن اشاره کرد سنندج، ارومیه آباده، گلپایگان، اصفهان بوده که در زمینه منبت سنتی فعالیت دارند . منبت کاری در گره سازی چوب کاربرد دارد، گره سازی در چوب به دو شیوه منبت کاری و مشبک کاری معمول است. از گره های معمول در معماری، در منبت کاری نیز استفاده می شود. این گروه گره ها به گره های درودگران موسوم است. چوب های مورد استفاده سپیدار، صنوبر، گلابی، گردو، عناب، فوفل، آبنوس و شمشاد است. وسایل و ابزار مورد استفاده در منبت کاری مغار که خود انواعی دارد – گیره – انواع چوب ساب – لیسه و سمباده نیز استفاده می شود. مراحل تولید منبت کاری بدین ترتیب است. 1. انتخاب و آماده نمودن طرح و قطعه چوب مناسب. 2. انتقال طرح بر روی چوب. 3. دوربری. 4. کنده کاری. 5. ساخت و ساز و روسازی. این هنر امروزه با به روز شده علم، همواره تاثیر بسازایی در این صنعت داشته بدین صورت که ماشین کار دست را انجام داده به منظور تولید انبوه، کاهش زمان، هزینه ساخت، این ماشین سی ان سی نام دارد فعالیت این دستگاه ها با برنامه ریزی که از طرف کاربر به آن داده می شود به صورت اتوماتیک و کامپیوتری دقیقا خواسته کاربر را انجام می دهد در صنایع دستی نیز از جمله منبت کاری دقیقا به صورت انبوه چوب های مورد نظر را منبت کاری کرده و در اختیار قرار می دهد.

کلیدواژه ها:

منبت کاری ، چوب ، سی ان سی ، گره ، معماری ، تزیینات